Υπερπλασία προστάτου: διάγνωση & θεραπεία

Γράφει ο
Παπαναστασίου Παναγιώτης
Ουρολόγος
Διευθυντής Α’ Ουρολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι μια πάθηση που εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας (από 50 έως 80 ετών), δημιουργώντας διαταραχές στην ούρηση και τη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως. Σήμερα, η αντιμετώπιση της είναι πιο αποτελεσματική, χρειάζεται όμως παρακολούθηση και ορθή πληροφόρηση.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Άνδρες με υπερπλασία προστάτου παρουσιάζουν συμπτώματα όπως:

1.Συχνουρία και ιδιαίτερα κατά τον ύπνο (νυκτουρία) αλλά και τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας.

2.Αίσθημα μη κενώσεως της ουροδόχου κύστης στο τέλος της ούρησης.

3.Επείγουσα ούρηση, επιτακτικότητα.

4.Διακοπτόμενη ούρηση, καθώς και ασθενή ροή με αύξηση του χρόνου διάρκειας της ούρησης.

5.Καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης.

Όταν η υπερπλασία είναι προχωρημένη, οδηγεί σε  αδυναμία ούρησης, και επίσχεση, μια επείγουσα κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης με τοποθέτηση καθετήρα. Μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της ουροδόχου κύστεως, βαριές ουρολοιμώξεις, αιματουρία ή ακόμη και νεφρική ανεπάρκεια.

Η αιτία εμφάνισης της υπερπλασίας προστάτου δεν είναι ξεκάθαρη, φαίνεται όμως να οφείλεται σε αλλαγές στο ορμονικό προφίλ των ανδρών και στη δράση των ανδρογόνων που παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου.

Διάγνωση

Η διάγνωση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη αν γίνει σε πρώιμα στάδια της νόσου, ενδέχεται να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

Ο ασθενής αρχικά αξιολογείται από τον Ουρολόγο, ο οποίος λαμβάνει ένα πλήρες  ιατρικό ιστορικό και διενεργεί δακτυλική εξέταση του προστάτη για τον έλεγχο της ομαλότητας του σχήματος, τη σύσταση, καθώς και το μέγεθος του προστάτη.

Στη συνέχεια ο ασθενής υποβάλλεται σε διαγνωστικό έλεγχο, που περιλαμβάνει  γενική ούρων, ουροκαλλιέργεια, κρεατινίνη, αν υπάρχει αιματουρία κυτταρολογικές εξετάσεις, μέτρηση PSA ορού και ένας υπερηχογραφικός έλεγχος του ουροποιητικού, καθώς και έλεγχος αν η ουροδόχος κύστη αδειάζει στο τέλος της ούρησης.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία της νόσου στηρίζεται στην κλινική εξέταση αλλά και την επιλογή του ασθενούς. Όταν ο ασθενής εμφανίζει ήπια συμπτώματα μπορεί να παρακολουθείται σε ετήσια βάση, αν εμφανίζει μετρίου βαθμού συμπτώματα και περιορισμένη κατακράτηση ούρων, μπορεί να αντιμετωπιστεί με φαρμακευτική αγωγή για μακρύ χρονικό διάστημα. Στις περιπτώσεις όμως με έντονη συμπτωματολογία, τότε συστήνονται ριζικές χειρουργικές θεραπείες

Χειρουργικές Θεραπείες 

Οι κλασσικές, καθιερωμένες επεμβάσεις με τομή, έστω και μικρή έχουν εξαλειφθεί στις μέρες μας. Έχουν όμως την ένδειξη τους όταν πρέπει να χειρουργηθεί ένας άνδρας με αδένωμα πάνω από 150-200cm.

Η χρυσή επιλογή στη χειρουργική της υπερπλασίας προστάτη παραμένει η διουρηθρική προστατεκτομή.

Σε ασθενείς που αδυνατούν να λάβουν μακρά αναισθησία και δεν μπορούν να διακόψουν την αντιπηκτική τους αγωγή για μακρύ χρονικό διάστημα, συστήνονται τεχνικές μικρότερης χειρουργικής βαρύτητας όπως το Prostatic Clrethral Lift (PUL), καθώς και το Water Vapr Thermal Therapy (REZUM), που όμως φαίνεται το θεραπευτικό αποτέλεσμα να είναι μικρού χρονικού διαστήματος.

Χειρουργικές τεχνικές μεγαλύτερης βαρύτητας, είναι η διατομή του αυχένα της κύστεως (TUIP), η φωτοηλεκτρική εξάχνωση (PUP), η Thulium Laser Enucleatks (ThuLEP) η διουρηθρική εξάχνωση (TUVP), η Transurethral Water-Jet a (TWJA).

Δύο τεχνικές που κυριαρχούν σήμερα

1.Διπολική διουρηθρική προστατεκτομή, γνωστή ως TURIS που αποτελεί την τεχνολογική εξέλιξη της κλασσικής διουρηθρικής προστατεκτομής, TURP. Η τεχνική αυτή έφερε καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την αιμορραγία, τη δυνατότητα χρήσης της μεθόδου σε μεγαλύτερους προστάτες, αφού αύξησε τη δυνατότητα χειρουργείου μεγαλύτερης διάρκειας. Αλλά και τη δυνατότητα μικρότερης νοσηλείας του ασθενούς.

2.Holmium Laser Enuclation of Prostate (HOLEP).
Στην τεχνική αυτή ο χειρουργός διά του ρεζεκτοσκοπίου, σωληνωειδές εργαλείο που εισάγεται στην ουρήθρα, προωθεί μια ίνα Laser και με αυτό τον τρόπο εκπυρηνίζει το αδένωμα του προστάτη και το ωθεί στην ουροδόχο κύστη. Στη συνέχεια ένα νέο εργαλείο διά της ουρήθρας διαλύει και απορροφά το αδένωμα από την ουροδόχο κύστη. Πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι η λιγότερη αιμορραγία και η παραμονή στο νοσοκομείο για 24 ώρες.