Γονιμότητα: τρόποι για να αυξήσετε τη γονιμότητα σας!

Σε κάθε περίπτωση, όμως, υπάρχουν πολλοί τρόποι, τόσο για τον άνδρα όσο και για τη γυναίκα, με τους οποίους αποδεδειγμένα μπορεί να ενισχυθεί η γονιμότητα και να οδηγηθεί έτσι το ζευγάρι στην πιο ευτυχισμένη του στιγμή, την απόκτηση παιδιού.

Γράφει ο
Γιώργος Ιωαννίδης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος, εξειδικευμένος στην εξωσωματική γονιμοποίηση, Συνεργάτης Instutite of Life ΜΗΤΕΡΑ

Σταματήστε το κάπνισμα
Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά τη γονιμότητα με πολλούς τρόπους. Έχει παρατηρηθεί ότι γυναίκες καπνίστριες θα μπουν σε εμμηνόπαυση 1-4 χρόνια νωρίτερα συγκριτικά με γυναίκες που δεν καπνίζουν. Επίσης μια καπνίστρια που θα μπει σε διαδικασίες εξωσωματικής γονιμοποίησης θα χρειαστεί να κάνει διπλάσιο αριθμό προσπαθειών για να μείνει έγκυος. Το κάπνισμα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αποβολής, τόσο σε εγκυμοσύνες που έχουν προκύψει φυσιολογικά όσο και σε εγκυμοσύνες μετά από τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Στους άνδρες το κάπνισμα μειώνει την κινητικότητα και την πυκνότητα του σπέρματος και προκαλεί ανωμαλίες στην μορφολογία του σπέρματος. Μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα επιδρά σε κάποιες ειδικές πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για τη σωστή δομή του DNA στα σπερματοζωάρια.

Μειώστε την ποσότητα καφεΐνης (λιγότερο από 2 καφέδες ημερησίως)
Υψηλά επίπεδα κατανάλωσης καφεΐνης (>3 κούπες καφέ/ημέρα) έχουν συσχετισθεί με μειωμένη γονιμότητα, λόγω του ότι αυξάνουν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες επηρεάζουν την ποιότητα του σπέρματος. Το ίδιο ισχύει και στις γυναίκες καθώς έχει αποδειχθεί ότι η λήψη πάνω από 3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσει κατά το ήμισυ την ικανότητα της γυναίκας να συλλάβει. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η κατανάλωση άνω των 200 mg καφεΐνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής. Προσοχή χρειάζεται γιατί η καφεΐνη βρίσκεται και στη σοκολάτα, το μαύρο τσάι και τα αναψυκτικά τύπου cola. Σε γενικές γραμμές, μία μέτρια κατανάλωση καφεΐνης ( 1-2 καφέδες/ημέρα ή ανάλογο του) πριν ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν έχει εμφανείς αρνητικές συνέπειες στην γονιμότητα ή στην εγκυμοσύνη.

Ελαχιστοποιήστε το αλκοόλ
Η κατανάλωση αλκοόλ περισσότερο από 5 μονάδες την εβδομάδα (μία μονάδα αλκοόλ είναι ίση με 1 ποτήρι κρασί)  μπορεί να ελαττώσει τη γονιμότητα ακόμα και κατά 20%. Φυσικά η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να εκλείπει καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς είναι γνωστές οι καταστροφικές επιδράσεις του αλκοόλ στην ανάπτυξη του εμβρύου ενώ παράλληλα μπορεί επίσης να προκαλέσει αποβολή. Στους άνδρες το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει μείωση του αριθμού και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων με ταυτόχρονη αύξηση των ανώμαλων μορφών.

Ρυθμίστε το βάρος σας και υιοθετείστε μια υγιεινή διατροφή
Βάλτε επίσης την σωματική άσκηση στη ζωή σας…
Οι πιθανότητες σύλληψης μειώνονται σε γυναίκες που είναι είτε πολύ λεπτές είτε χαρακτηρίζονται από επιπλέον πάχος. Όταν το λίπος που παράγει ο οργανισμός μας πέφτει κάτω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο, τότε το σώμα μας σταματάει να παράγει ωάρια, ενώ αντιθέτως, η υπερβολική συσσώρευση λίπους επηρεάζει αρνητικά τη ρύθμιση των ορμονών της γυναίκας εμποδίζοντας την ωορρηξία.

Αν και  ένας υγιεινός τρόπος ζωής βελτιώνει την γονιμότητα των γυναικών με ωοθηκική δυσλειτουργία, υπάρχουν λίγα στοιχεία που συσχετίζουν τα ποικίλα διαιτολόγια που υπάρχουν (όπως οι χορτοφαγικές δίαιτες, χαμηλού λίπους δίαιτες, οι πλούσιες σε βιταμίνες δίαιτες, τα αντιοξειδωτικά ή συνταγές με βότανα) με την βελτίωση της γονιμότητας. Τα ζευγάρια πρέπει να υιοθετήσουν καλές διατροφικές συνήθειες τουλάχιστον 3 μήνες πριν ξεκινήσουν να προσπαθούν για μία εγκυμοσύνη. Συνιστάται να αυξήσετε τη λήψη ελαίων ω-3 και ω-6 τα οποία είναι δυνατοί ορμονικοί εξισορροπητές και βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και τα λιπαρά ψάρια.

Οι γυναίκες που θέλουν να συλλάβουν πρέπει να λαμβάνουν συμπληρώματα φολικού οξέος για να μειώσουν έτσι τις πιθανότητες ύπαρξης ανωμαλιών στην σπονδυλική στήλη του νεογνού.  Η διατροφή είναι χρήσιμο να περιλαμβάνει: Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ψευδάργυρο (είναι απαραίτητος για τη σωστή λειτουργία των αναπαραγωγικών ορμονών τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες), βιταμίνη Ε & C (σημαντικά αντιοξειδωτικά, ειδικά για τους άντρες), σελήνιο (αντιοξειδωτικό που προστατεύει το γενετικό υλικό) τις ελεύθερες ρίζες) και L-καρνιτίνη (αμινοξέα απαραίτητα για την παραγωγή του σπέρματος).

Μη λαμβάνετε άσκοπα φάρμακα
Πολλά φάρμακα (πχ μη στερινοειδή αντιφλεγμονώδη) ιδίως κατά τις μέρες τις ωορρηξίας μπορεί να την επηρεάσουν έως και να την αναστείλουν. Επίσης, τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα και η ακτινοθεραπεία μπορούν να καταστείλουν οριστικά και ανεπανόρθωτα την παραγωγή σπέρματος από τους όρχεις και ωαρίων από τις ωοθήκες. Απευθυνθείτε οπωσδήποτε στο γυναικολόγο σας και διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες αν χρειαστεί να πάρετε φάρμακα και ταυτόχρονα προσπαθείτε να μείνετε έγκυος.

Προσοχή στα εσώρουχα
Στους άνδρες η ιδανική θερμοκρασία του σπέρματος στο όσχεο είναι κατά ένα βαθμό μικρότερη από τη θερμοκρασία του σώματος. Για το λόγο αυτό συνίσταται οι άνδρες να αποφεύγουν να φορούν σφιχτά εσώρουχα γιατί αυξάνουν τη θερμοκρασία στην περιοχή των όρχεων και μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά η σπερματογέννεση.

Μειώστε το άγχος σας
Στα περισσότερα ζευγάρια, όταν αρχίζουν τις προσπάθειες για εγκυμοσύνη και  αυτή δεν προκύπτει, εμφανίζεται ολοένα και αυξανόμενο άγχος και ψυχολογική πίεση. Το ίδιο ισχύει και όταν ξεκινούν προσπάθειες για εξωσωματική γονιμοποίηση. Θεωρητικά, το άγχος μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα διαταράσσοντας την ορμονική ισορροπία του ανδρικού και του γυναικείου γεννητικού συστήματος.
Μελέτες δείχνουν ότι γυναίκες με λιγότερο άγχος και θετική σκέψη κατά τη διάρκεια των προσπαθειών έχουν καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με  γυναίκες που έχουν αρνητικές σκέψεις. Αν νομίζετε ότι δεν μπορείτε από μόνοι σας να ελέγξετε το άγχος σας, ίσως είναι απαραίτητο να ζητήσετε συμβουλή από ειδικό ψυχολόγο που ειδικεύεται σε  τέτοια θέματα.

Επισκεφτείτε το γυναικολόγο σας
Φροντίστε να κάνετε όλες τις απαραίτητες γυναικολογικές εξετάσεις όπως Τεστ Παπ και καλλιέργειες κολπικού υγρού για το αποσκλεισμό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως τα χλαμύδια, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στις σάλπιγγες και φράξιμο αυτών αν δεν δοθεί εγκαίρως θεραπεία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 15% των ζευγαριών παγκοσμίως αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας. Οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές και αντίστοιχα πολλές είναι και οι θεραπείες που μπορούν να εφαρμοστούν.