Διαβήτης: η ειδική περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση, που χαρακτηρίζεται είτε από ολική έλλειψη ινσουλίνης λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-νησιδίων του Langerhans, στο πάγκρεας (τύπου1) είτε από αδυναμία δράσης της ινσουλίνης που εκκρίνει το πάγκρεας σε κυτταρικό επίπεδο (τύπου 2) – αντίσταση στην ινσουλίνη.

Γράφει ο
Νικόλαος Κεφαλάς
Παιδίατρος – Ενδοκρινολόγος, Υπεύθυνος Τμήματος Παιδικού & Εφηβικού Διαβήτη Παίδων ΜΗΤΕΡA

Η συχνότητα εμφάνισης και των δύο τύπων διαβήτη αυξάνεται συνεχώς: ο τύπος 1 εμφανίζεται όλο και σε μικρότερες ηλικίες, χωρίς να μπορούμε να το αιτιολογήσουμε, ενώ για τον τύπο 2, που σχετίζεται με το αυξημένο σωματικό βάρος, μπορεί και να θεωρείται αναμενόμενο λόγω της επιδημίας παχυσαρκίας στην εποχή μας.

– Ο διαβήτης τύπου 1, καθώς είναι μια αυτοάνοση νόσος, φαίνεται ότι ακολουθεί τον αυξημένο επιπολασμό αυτών των νόσων. Επιπλέον, φαίνεται να εμφανίζεται και σε νεαρότερες ηλικίες (κάτω από την ηλικία των 6 ετών) όλο και περισσότερο, ακόμα και χωρίς την ύπαρξη κάποιου οικογενειακού ιστορικού. Κάποιος θα σκεφτόταν ότι η αντιμετώπισή του θα ήταν εύκολη, με τη χορήγηση ινσουλίνης, αλλά η πρακτική θα τον είχε διαψεύσει. Οι προκλήσεις και οι παγίδες για το θεραπευτή, αλλά και για τον ασθενή, εμφανίζονται ακόμη και από τη διάγνωση και σίγουρα επιτείνονται από τη μικρή ηλικία των ασθενών.

– Ο διαβήτης τύπου 2, που, όπως αναφέραμε, σχετίζεται με το αυξημένο σωματικό βάρος, συνήθως συνυπάρχει με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη. Η αντιμετώπισή του είναι επίσης μια πρόκληση για το θεραπευτή: καθότι είναι πιο σπάνιος από το διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά, αλλά με συχνότητα συνεχώς αυξανόμενη, όπου η έλλειψη ινσουλίνης είναι καθολική, αντιμετωπίζεται σαν τύπου 1 με ινσουλίνη και έλεγχο του βάρους με διατροφικές προσαρμογές, καθώς δεν υπάρχουν πολλά φάρμακα για τον τύπου 2 στα παιδιά.

Η αντιμετώπιση

Η ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, ανεξαρτήτως ηλικίας και τύπου, είναι μια ισορροπία ανάμεσα σε φάρμακα (ινσουλίνη), διατροφή και φυσική δραστηριότητα. Η διατροφή που συνιστάται για το διαβήτη τύπου 1, είναι μια ισορροπημένη διατροφή, με υδατάνθρακες, πρωτεΐνη και λίπος, με θερμίδες ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Οι διατροφές «αποκλεισμού» στοιχείων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Όλα επιτρέπονται στο διαβήτη τύπου 1, με μέτρο και με προσαρμογή της δόσης της ινσουλίνης. Ο διαβητικός θα πρέπει να επικεντρώσει στη μέτρηση των υδατανθράκων του επικείμενου γεύματος, για να καθορίσει τη δόση της ινσουλίνης, αλλά δεν πρέπει να ξεχνά και τα υπόλοιπα διατροφικά στοιχεία.

Η διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα μαγειρεμένα φρέσκα λαχανικά με ελαιόλαδο και καθημερινά σαλάτες. Δεν πρέπει να διαφέρει από τη διατροφή ενός οποιουδήποτε ατόμου χωρίς διαβήτη. Δεν πρέπει να υπάρχει ειδικό γεύμα για το παιδί με διαβήτη τύπου 1. Καθώς τα περισσότερα λαχανικά έχουν ελάχιστους υδατάνθρακες (μία κούπα ωμά λαχανικά = 5 γρ. υδατάνθρακες), μπορούν να ληφθούν από τους διαβητικούς σε σχετικά μεγάλες ποσότητες – πράγμα που μπορεί να ικανοποιήσει τους μικρούς μας φίλους με διαβήτη, αρκεί να προσαρμοστεί ανάλογα η δόση της ινσουλίνης. Επιπλέον, βοηθούν στην αντιμετώπιση της υπερλιπιδαιμίας, αν συνυπάρχει, και προσφέρουν χρήσιμες βιταμίνες στο νέο αναπτυσσόμενο οργανισμό.

Συμπερασματικά, η διατροφή στον διαβήτη τύπου 1 πρέπει να είναι μια ισορροπημένη διατροφή με όλα τα στοιχεία που πρέπει να περικλείει μια διατροφή οποιουδήποτε ατόμου: υδατάνθρακες, πρωτεΐνη, λιπαρά. Θα πρέπει να περιέχει και ικανή ποσότητα λαχανικών, μαγειρεμένα με υγιεινό τρόπο, στο πλαίσιο της σωστής διατροφής. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά, αλλά και οι ενήλικες με διαβήτη τύπου 1 θα πετύχουν καλύτερο έλεγχο της ασθένειάς τους με μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών.

Ιούλιος, 2016