Μαστός: ολοκληρωμένη προσέγγιση των παθήσεων του μαστού

Γράφει η
Αλεξάνδρα Αθανασίου
Διευθύντρια Απεικονιστικού Τμήματος Μαστού ΜΗΤΕΡΑ, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού

Οι κακοήθεις παθήσεις του μαστού αποτελούν τη συχνότερη μορφή κακοήθειας στις γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Ομάδας για το Μαστό, από τις γυναίκες που γεννιούνται σήμερα, 1 στις 8 θα διαγνωστεί με κακοήθεια μαστού κάποια στιγμή στη ζωή της.

Στατιστικά η συχνότητα της νόσου έχει αυξηθεί στις μέρες μας, γεγονός για το οποίο ευθύνονται εν μέρει το μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και ο προσυμπτωματικός έλεγχος. Η ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου και όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο προσεκτικές οφείλουμε να είμαστε. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος διαγιγνώσκει μη ψηλαφητές βλάβες οι οποίες σε άλλες εποχές θα είχαν περάσει απαρατήρητες. Εν τούτοις έχει αποδειχθεί σε πολλαπλές μελέτες η συμβολή του προσυμπτωματικού ελέγχου στη μείωση της θνησιμότητας.

Η νεώτερη τάση πλέον είναι η εξατομίκευση του απεικονιστικού ελέγχου. Οι εξειδικευμένοι ακτινοδιαγνώστες μαστού σε στενή συνεργασία με τον κλινικό ιατρό προσδιορίζουν τις καταλληλότερες απεικονιστικές τεχνικές (μαστογραφία ή/και υπερηχογράφημα ή/και μαγνητική μαστογραφία) για κάθε γυναίκα όπως και το χρονοδιάγραμμα ελέγχου ανάλογα το προσωπικό στατιστικό της ρίσκο.

Είναι εξίσου σαφές από τη βιβλιογραφία ότι οι νεώτερες, εξελιγμένες χειρουργικές τεχνικές εξασφαλίζουν ορθή ιατρική αντιμετώπιση με καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα συγκριτικά με τις προηγούμενες δεκαετίες, ο δε συνδυασμός τους με τις νεώτερες, στοχευμένες θεραπείες αποτελεί κύριο παράγοντα μείωσης της θνησιμότητας από τις κακοήθειες μαστού. Κατ’ αναλογία με την εξατομίκευση της απεικόνισης, πλέον και η θεραπεία της κάθε γυναίκας είναι προσαρμοσμένη στον ειδικό μοριακό τύπο της νόσου της, με απώτερο στόχο τη βελτίωση τόσο της συνολικής πρόγνωσης όσο και της ποιότητας ζωής της.

Για την επίτευξη όλων των ανωτέρω απαιτείται στενή συνεργασία μεταξύ των εξειδεικευμένων ιατρών που ασχολούνται με το μαστό (ακτινοδιαγνώστες, χειρουργοί μαστού και πλαστικοί χειρουργοί, παθολόγοι – ογκολόγοι, ακτινοθεραπευτές, κυτταρολόγοι, παθολογοανατόμοι) ενώ συχνά εμπλέκονται πυρηνικοί ιατροί και κλινικοί γενετιστές ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Η διεπιστημονική προσέγγιση των παθήσεων του μαστού αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ορθής θεραπείας.  Είναι πλέον γνωστό ότι η αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού απαιτεί την ύπαρξη εξειδικευμένων διεπιστημονικών πιστοποιημένων κέντρων μαστού.

Τα δεδομένα επίσης δείχνουν ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης αν αντιμετωπιστούν σε εξειδικευμένες μονάδες (κέντρα μαστού), στις οποίες υπάρχει εμπειρία και στενή συνεργασία μεταξύ των ιατρών, οι οποίοι λειτουργούν ως ομάδα. Αυτό σημαίνει ότι κανένας ειδικός δεν λειτουργεί μεμονωμένα, αλλά ότι η φροντίδα της κάθε ασθενούς αποφασίζεται μετά από συζήτηση πολλών έμπειρων ειδικών που δουλεύουν μαζί στο ίδιο κέντρο.

Τα κέντρα μαστού απευθύνονται:

1. Σε όλες τις γυναίκες με πρόσφατη διάγνωση της νόσου.
2. Σε όλες τις γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού και βρίσκονται στο στάδιο της θεραπείας ή της αποθεραπείας.
3. Σε όλες τις γυναίκες που θέλουν να ενημερωθούν για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού.
4. Στα άτομα του στενού περιβάλλοντος τους.

Οι υπηρεσίες που  οφείλουν να προσφέρουν το κέντρα μαστού είναι:

1. Ενημέρωση σε σχέση με τη νόσο και συμβουλευτική υποστήριξη σε γυναίκες με διάγνωση κακοήθειας καθώς και στις οικογένειές τους.
2. Κλινική εξέταση Μαστού.
3. Χειρουργική θεραπεία – Πλαστική αποκατάσταση μαστού.
4. Πρόσβαση σε επικουρική χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
5. Διεπιστημονική σύσκεψη (Ογκολογικό Συμβούλιο).
6. Πλήρη απεικονιστικό έλεγχο με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας (ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών, μαγνητική μαστογραφία).
7. Συστήματα διαδερμικών βιοψιών  και προεγχειρητικού εντοπισμού υπό απεικονιστικό έλεγχο.
8. Κυτταρολογική – παθολογοανατομική εξέταση υλικού από το μαστό.
9. Πλήρης διαγνωστική προσέγγιση σε περίπτωση ευρήματος ώστε να προσδιοριστεί η περαιτέρω σύσταση και διαχείριση του από τον θεράποντα κλινικό (One Day Clinic).

Τα κέντρα μαστού οφείλουν να υπόκεινται σε περιοδικούς έλεγχους πιστοποίησης ώστε να διασφαλίζεται το υψηλό επίπεδο παροχής υπηρεσιών. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η βέλτιστη αντιμετώπιση σε κάθε γυναίκα που βρίσκεται στο δύσκολο αυτό μονοπάτι της νόσου.

Οκτώβριος, 2016