Μουσικοθεραπεία – Music Psychotherapy

Η ενεργητική Μουσικοθεραπεία είναι μια σχετικά καινούργια θεραπεία για τα Ελληνικά δεδομένα. Είναι μια ειδικότητα με πολλαπλές εφαρμογές, η οποία απευθύνεται σε μια μεγάλη γκάμα ατόμων όλων των ηλικιών.

Γράφει η
Σάννυ Λεβή
Μουσικοθεραπεύτρια, ΜΑ Music Therapy, SRMT, DipGSM
Υπεύθυνη Τμήματος Μουσικοθεραπείας ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ

Πιο συγκεκριμένα η Μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε άτομα με:

Ψυχολογικά προβλήματα.
Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές.
Νευρολογικές παθήσεις.
Ψυχιατρικές παθήσεις.
Μαθησιακές δυσκολίες.
Κινητικά προβλήματα.
Ανάγκη στήριξης σε περιόδους αλλαγών, συναισθηματικών διαταραχών και ψυχικής έντασης.
Εξαρτήσεις (ναρκωτικά, αλκοόλ, κ.τλ.).
Ανίατες ασθένειες (AIDS, καρκίνο κ.τλ.).
Ανάγκη για δημιουργική έκφραση χωρίς όμως να χρειάζεται να έχουν μουσικές γνώσεις.

Η Μουσικοθεραπεία, η οποία καλείται και Μουσική Ψυχοθεραπεία, είναι μια μορφή δημιουργικής ψυχοθεραπείας. Είναι μια ειδικότητα με καθαρά θεραπευτικό χαρακτήρα που δεν επιδιώκει τη ψυχαγωγία, τη χαλάρωση ή τη μουσική εκπαίδευση. Η μουσική στη Μουσικοθεραπεία χρησιμοποιείται ως μέσο έκφρασης, δημιουργικότητας και συναισθηματικής στήριξης.

Η Μουσικοθεραπεία αρχικά ξεκίνησε την εφαρμογή της απευθυνόμενη σε παιδιά που είχαν ανύπαρκτη ή μειωμένη ικανότητα λεκτικής επικοινωνίας (π.χ. παιδιά με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές), προσφέροντας ένα εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας και έκφρασης. Βασίστηκε στο αξίωμα ότι η ικανότητα του να ανταποκρινόμαστε στη μουσική είναι μία έμφυτη ανθρώπινη ποιότητα, η οποία δεν αλλοιώνεται μέσα από την αρρώστια ή την αναπηρία.

Εδώ και αρκετά χρόνια όμως η Μουσικοθεραπεία έχει διευρύνει τις εφαρμογές της. Απευθύνεται και σε άτομα που ενώ μπορεί να έχουν μια άριστη ικανότητα επικοινωνίας μέσα από το λόγο, παρόλ’ αυτά μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία έκφρασης μέσα από αυτόν, και κατά συνέπεια η συγκεκριμένη θεραπεία να μπορεί να τους προσφέρει εναλλακτικές διεξόδους έκφρασης.

Πολλά παιδιά, αλλά και ενήλικες αισθάνονται την έλλειψη δημιουργικότητας και αυθορμητισμού μέσα στη ζωή τους και η Μουσικοθεραπεία σα θεραπεία ενισχύει την αυθόρμητη δημιουργική έκφραση. Όπως αναφέρει και ο Winnicott, Βρετανός ψυχαναλυτής και παιδίατρος, “Στο παίξιμο, και μόνο σ’ αυτό, το παιδί ή ο ενήλικας γίνεται ικανός να είναι δημιουργικός και να χρησιμοποιεί όλη του την προσωπικότητα, και μόνο όταν το άτομο είναι δημιουργικό ανακαλύπτει τον εαυτό του”.

Πως διεξάγονται οι συνεδρίες

Οι συνεδρίες που μπορεί να είναι ατομικές ή ομαδικές, διεξάγονται σε ένα χώρο γεμάτο μουσικά όργανα όπως κρουστά, τύμπανα, μεταλόφωνα, ξυλόφωνα, κ.τλ .

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η μουσική συνδημιουγία / αυτοσχεδιασμός μαζί με τη λεκτική επικοινωνία είναι τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία και εδραίωση της θεραπευτικής σχέσης με στόχο την επικοινωνία, τη δημιουργική έκφραση του εαυτού και τη συναισθηματική στήριξη.

Πιο συγκεκριμένα, ο θεραπευτής ενθαρρύνει το παιδί να εξερευνήσει τον κόσμο του ήχου μέσα από τη φωνή του ή μέσα από απλά μουσικά όργανα, που δεν απαιτούν μουσική γνώση, ώστε να δημιουργήσει τη δική του μουσική γλώσσα επικοινωνίας, ή πιο απλά τη δική του μουσική, αυτοσχεδιάζοντας. Παράλληλα ο θεραπευτής συνοδεύει και υποστηρίζει τη μουσική και ταυτόχρονα συναισθηματική έκφραση του παιδιού με τρόπο τέτοιο ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Μαζί δημιουργούν ένα μοναδικό μουσικό δρώμενο, προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες του. Το μουσικό δρώμενο γίνεται αντικείμενο εμβάθυνσης, επεξεργασίας και συζήτησης, εστιάζοντας στην επαναφορά, διατήρηση και προαγωγή της ψυχικής, σωματικής και πνευματικής υγείας.

Μουσικοθεραπεία για παιδιά με ειδικές ανάγκες

Στο κόσμο ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες, γεμάτο από περιορισμούς και απομόνωση, η Μουσικοθεραπεία επικεντρώνεται στα πράγματα τα οποία το παιδί μπορεί να κάνει, αναπτερώνοντας την αυτοεκτίμηση και το ψυχισμό του. Προσφέρει τη δυνατότητα στο παιδί να κάνει κανείς επιλογές, να πάρει πρωτοβουλίες και να ασκήσει έλεγχο στο περιβάλλον του.

Πιο συγκεκριμένα στοχεύει στην:

Ανάπτυξη των κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, καλλιεργώντας το έναυσμα για επικοινωνία.
Ανάπτυξη του λόγου.
Ανάπτυξη της προσοχής και της ικανότητας συγκέντρωσης και οργάνωσης.
Ανάπτυξη του συντονισμού και των κινητικών δεξιοτήτων.