Κορωνοϊός – Οδηγίες για άτομα με υπέρταση: Μην αλλάζετε την αντιυπερτασική θεραπεία

Γράφει ο
Ηρακλής Αβραμόπουλος
Παθολόγος, Επιστ. Συνεργάτης YΓΕΙΑ

Πρόσφατα υπήρξε αυξημένη ανησυχία ότι ο κορωνοϊός αυξάνει την πιθανότητα προσβολής αλλά και θανάτου στα άτομα που έχουν υπέρταση, αλλά και ιδιαίτερα στα άτομα που είναι σε θεραπεία με τα αντιυπερτασικά φάρμακα που δρουν στο σύστημα ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί ασθενείς να διακόψουν ή να αλλάξουν την αντιυπερτασική θεραπεία. Στην πραγματικότητα, τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν δικαιολογούν καμία αλλαγή στη θεραπεία της υπέρτασης ενώ και οι προφυλάξεις των ατόμων με υπέρταση έναντι του κορωνοϊού θα πρέπει να είναι ίδιες με αυτές του γενικού πληθυσμού.

Η νόσος COVID-19 που προκαλείται από τον κορωνοϊό είναι πλέον μια πανδημία. Η νόσος προκαλεί αυξημένη θνητότητα σε άτομα μεγάλης ηλικίας, σε άτομα με συννοσηρότητες όπως παθήσεις των πνευμόνων, της καρδιάς, των νεφρών, όπως και σε άτομα με διαβήτη είτε υπέρταση.

Τις τελευταίες ημέρες εμφανίστηκαν δημοσιεύσεις που συσχετίζουν τη λοίμωξη από κορωνοϊό με άτομα που έχουν υπέρταση και ειδικότερα με όσους είναι σε θεραπεία με φάρμακα του άξονα ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης. ₍₁₎

Συγκεκριμένα, διατυπώθηκε η υπόθεση ότι, τα αντιυπερτασικά φάρμακα που ανήκουν στις κατηγορίες των αναστολέων του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης (ΑΜΕΑ) και των αποκλειστών των υποδοχέων αγγειοτασίνης (ΑΥΑ) ενδέχεται να αυξάνουν την πιθανότητα προσβολής από κορωνοϊό, αλλά και να αυξάνουν τη βαρύτητα της νόσου σε όσους προσβληθούν. Μάλιστα, πρόκειται για δυο κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων που είναι από τις πιο συχνά συνταγογραφούμενες στα άτομα με υπέρταση. Η θεωρία αυτή βασίστηκε στην παρατήρηση ότι, ο κορωνοϊός για να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα, συνδέεται με το ένζυμο ACE2 (angiotensin converting enzyme 2 – μετατρεπτικό ένζυμο αγγειοτασίνης 2), το οποίο είναι αυξημένο στα άτομα που βρίσκονται σε αντιυπερτασική θεραπεία με τις δυο προαναφερθείσες κατηγορίες.

Αυτή η θεωρία δημιούργησε μεγάλη ανησυχία στα άτομα που έχουν υπέρταση αλλά και στους ιατρούς τους, με αποτέλεσμα πολλοί να διακόψουν την αντιυπερτασική θεραπεία τους με τα συγκεκριμένα φάρμακα.

Μια δήλωση της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης έρχεται να καθησυχάσει τα άτομα με υπέρταση: ₍₂₎

Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει σαφής ένδειξη ότι η υπέρταση αυτή καθ’ αυτή σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης από κορωνοϊό (COVID-19). Ως εκ τούτου, τα άτομα με υπέρταση θα πρέπει να εφαρμόζουν τα ίδια μέτρα προφύλαξης όπως και τα άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας που έχουν τις ίδιες συννοσηρότητες.

Σε σταθερούς ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 ή σε αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν τη λοίμωξη αυτή, η θεραπεία με αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου (ΑΜΕΑ) ή αποκλειστές των υποδοχέων αγγειοτασίνης (ΑΥΑ) θα πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις μέχρι τώρα οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης του 2018. Με λίγα λόγια, δεν αλλάζει τίποτε στη θεραπεία της υπέρτασης, λόγω του κορωνοϊού.

Τα μέχρι τώρα ερευνητικά δεδομένα δεν δικαιολογούν αλλαγή στη στρατηγική χρήσης των φαρμάκων που αποκλείουν το σύστημα ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης (δηλ. τους ΑΜΕΑ και τους ΑΥΑ) στους πάσχοντες από κορωνοϊό.

Αντιθέτως, υπάρχουν δεδομένα από μελέτες σε πειραματόζωα ότι αυτά τα αντιυπερτασικά μπορεί να προστατεύουν από τις σοβαρές πνευμονικές επιπλοκές του κορωνοϊού. Δεν υπάρχουν δεδομένα για ανθρώπους.

Στα άτομα που έχουν προσβληθεί από κορωνοϊό (COVID-19) και είναι σε κρίσιμη κατάσταση ή σήψη, τα φάρμακα που δρουν στο σύστημα ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης αλλά και όλα τα υπόλοιπα αντιυπερτασικά φάρμακα θα πρέπει να χορηγούνται ή να διακόπτονται ανάλογα με την κάθε περίπτωση, σε συμφωνία πάντα με τις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες.

Περισσότερα ερευνητικά δεδομένα χρειάζονται όσον αφορά την υπέρταση, τα αντιυπερτασικά φάρμακα αλλά και ειδικότερα τα φάρμακα του συστήματος ρενίνης-αγγειοτασίνης-αλδοστερόνης σε σχέση με τη λοίμωξη από τον κορωνοϊό.

Ακολούθησε παρόμοια δήλωση και από τις Η.Π.Α., από κοινού από τις American Heart Association, Heart Failure Society of America, και American College of Cardiology. ₍₃₎ Συγκεκριμένα συνιστούν στους ασθενείς να συνεχίσουν τη θεραπεία με ΑΜΕΑ και με ΑΥΑ που τους έχει χορηγηθεί μέχρι σήμερα και να μην κάνουν καμία αλλαγή χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού τους.

Βιβλιογραφία

1. Fang l, Karakiulakis G, Roth M. Are patients with hypertension and diabetes mellitus at increased risk for COVID-19 infection? The Lancet. Published online March 11, 2020 https://doi.org/10.1016/S2213-2600(20)30116-8
2. Position Statement of the ESC Council on Hypertension on ACE-Inhibitors and Angiotensin Receptor Blockers. https://www.escardio.org/Councils/Council-on-Hypertension-(CHT)/News/position-statement-of-the-esc-council-on-hypertension-on-ace-inhibitors-and-ang
3. American Heart Association. HFSA/ACC/AHA statement addresses concerns re: using RAAS antagonists in COVID-19. Accessed March 20, 2020. https://professional.heart.org/professional/ScienceNews/UCM_505836_HFSAACCAHAstatement-addresses-concerns-re-using-RAASantagonists-in-COVID-19.jsp