Καρδιοπαθείς ενήλικες χειρουργηµένοι στην παιδική ηλικία

Γράφει η
Δρ Αφροδίτη Τζίφα
Παιδοκαρδιολόγος – Καρδιολόγος
Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων, Δ/ντρια Κλινικής Παιδοκαρδιολογίας και Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων, Επιστ. Συνεργάτις ΥΓΕΙΑ και ΛΗΤΩ

Getty images

Oι καρδιοπάθειες στους ενήλικες είναι συνήθως επίκτητες (στεφανιαία νόσος, εκφυλιστικές βαλβιδοπάθειες κ.λπ.), ενώ σε ένα ποσοστό ενηλίκων η καρδιοπάθεια προϋπάρχει από τη γέννηση (π.χ. µεσοκολπική επικοινωνία, στένωση αορτής, τετραλογία Fallot κ.λπ.). Οι εκ γενετής καρδιοπάθειες ονοµάζονται συγγενείς καρδιοπάθειες και ανιχνεύονται στη γέννηση σε 8 ανά 1.000 νεογνά.

Η δυνατότητα χειρουργικής διόρθωσης σε µικρές ηλικίες και βάρος, καθώς και η βελτίωση των καρδιοχειρουργικών τεχνικών και µεθόδων καρδιακής προστασίας κατά τη διάρκεια της επέµβασης έχουν οδηγήσει στη διαρκή αύξηση των καρδιοπαθών παιδιών που ενηλικιώνονται και που στις περισσότερες περιπτώσεις διάγουν µια φυσιολογική ζωή. Αναµένεται έτσι ότι τα επόµενα χρόνια ο αριθµός των ενηλίκων µε συγγενή καρδιοπάθεια παγκοσµίως θα ξεπεράσει τον αντίστοιχο παιδιατρικό πληθυσµό.

Η επιτυχής έκβαση ενός χειρουργείου καρδιάς στην παιδική ηλικία πρέπει, εντούτοις, να συνοδεύεται από παρακολούθηση διά βίου, έστω και σε αραιά χρονικά διαστήµατα. Ασθενείς για παράδειγµα µε  χειρουργηµένες ενδοκαρδιακές επικοινωνίες, όπως µεσοκολπική και µεσοκοιλιακή επικοινωνία, πρέπει να παρακολουθούνται για τυχόν ανάπτυξη όψιµων καρδιακών αρρυθµιών, αυτοί που έχουν χειρουργηθεί για στένωση ισθµού αορτής ενδέχεται να αναπτύξουν υπέρταση ή επαναστένωση του αγγείου και να χρήζουν κάποιας παρέµβασης και ασθενείς µε επιτυχή διόρθωση τετραλογίας Fallot µπορεί να αναπτύξουν διαφυγή της πνευµονικής βαλβίδας και καρδιοµεγαλία.

Ως εκ τούτου, οι ενήλικες ασθενείς µε συγγενή καρδιοπάθεια χρήζουν παρακολούθησης σε ειδικά κέντρα, καθώς και ειδικών εξετάσεων, όπως µαγνητικής και αξονικής τοµογραφίας καρδιάς, διαγνωστικών ή επεµβατικών καθετηριασµών, καθώς και ολοκληρωµένου αρρυθµιολογικού ελέγχου.

Στη χώρα µας, µε τις σηµαντικές γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και τις αποµακρυσµένες ή δύσβατες περιοχές, είναι συχνό ο πλησιέστερος Καρδιολόγος Ενηλίκων να επικοινωνεί µε το Κέντρο Συγγενών Καρδιοπαθειών, ούτως ώστε να συν-αποφασίζεται η βέλτιστη αντιµετώπιση κάθε ασθενούς. Σε περίπτωση αναγκαιότητας επανεπεµβάσεων, αυτές µπορούν να γίνουν µε περισσότερη ευκολία στις µέρες µας µέσω καρδιακού καθετηριασµού, προς αποφυγήν επανεγχείρησης. Η φαρµακευτική αντιµετώπιση, καθώς και οι αρρυθµιολογικές επεµβάσεις πρέπει επίσης να γίνονται σε συνεννόηση µε το ειδικό κέντρο, καθώς τα πρωτόκολλα που αφορούν τους ασθενείς µε συγγενείς καρδιοπάθειες είναι συχνά πολύ διαφορετικά από εκείνα που αφορούν τους ενήλικες µε επίκτητες καρδιοπάθειες.

Η πρόσβαση στο ειδικό κέντρο για συµβουλή ή επείγουσα αντιµετώπιση πρέπει να είναι εύκολη και διαρκής, και η συµβουλευτική να είναι ολοκληρωµένη. Πέραν των τυχόν υπολειπόµενων ανατοµικών προβληµάτων που δύναται να αντιµετωπιστούν διακαθετηριακά ή χειρουργικά, πρέπει να υπάρχει µια πολυδιάστατη αντιµετώπιση, ακόµα και της ψυχολογίας του ασθενούς και της οικογένειάς του. Τέλος, καθώς ένα µεγάλο ποσοστό του πληθυσµού ενηλίκων µε συγγενή καρδιοπάθεια αφορά γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, η συµβουλευτική για δυνατότητα τεκνοποίησης πρέπει να γίνεται στα ειδικά ιατρεία, το έµβρυο της καρδιοπαθούς µητέρας να ελέγχεται από Παιδοκαρδιολόγο και ο τοκετός να πραγµατοποιείται σε µαιευτήριο όπου υπάρχει οµάδα Καρδιολόγων Συγγενών Καρδιοπαθειών όταν πρόκειται για κυήσεις υψηλού κινδύνου.