Ρινορραγίες στα παιδιά

Οι ρινορραγίες στα παιδιά είναι συχνές. Δεν είναι, συνήθως, σοβαρές, προκαλούν, όμως, αρκετή ανησυχία, ιδιαίτερα στους γονείς. Οι περισσότερες είναι καλοήθεις, αυτοπεριοριζόμενες και σποραδικές, αν και μερικές μπορεί να υποτροπιάζουν. Οι ρινορραγίες διακρίνονται σε πρόσθιες και οπίσθιες, ανάλογα με το σημείο της μύτης που αιμορραγεί.

Γράφει ο
Κων/νος Ν. Παπακώστας
Διευθυντής ΩΡΛ Κλινικής και Ακοολογικού Τμήματος Γενικής και Κλινικής Παίδων ΜΗΤΕΡΑ

Η ακριβής επίπτωση των ρινορραγιών δεν είναι γνωστή.  Υπολογίζεται περίπου στο 60% στο γενικό πληθυσμό. Οι ρινορραγίες εμφανίζονται κυρίως σε παιδιά ηλικίας 2 έως 10 ετών και περισσότερο στα αγόρια (58%). Ιατρική αντιμετώπιση συνήθως απαιτείται μόνο στο 10%, όταν είναι υποτροπιάζουσες ή σοβαρές.

Ανατομία – παθοφυσιολογία
Η μύτη διαθέτει ένα πλούσιο αγγειακό δίκτυο, που απλώνεται κάτω από ένα λεπτό φύλλο βλεννογόνου, για να ζεσταίνει, υγραίνει και απολυμαίνει τον αέρα που αναπνέουμε. Οι ρινορραγίες εμφανίζονται όταν ο βλεννογόνος είναι ξηρός και εύθρυπτος, οπότε τα αγγεία σπάζουν και αιμορραγούν.

Τα αγγεία της μύτης είναι κλάδοι της έσω και έξω καρωτίδας. Το σημείο συνάντησης και αναστόμωσης αυτών είναι η κηλίδα του Kiesselbach, που βρίσκεται στην πρόσθια μοίρα του ρινικού διαφράγματος, και είναι η θέση όπου εστιάζονται κατά 90% οι ρινορραγίες στα παιδιά (πρόσθιες ρινορραγίες). Είναι περισσότερο διάχυτες και η αντιμετώπισή τους σχετικά εύκολη. Οι οπίσθιες ρινορραγίες εστιάζονται στην οπίσθια μοίρα της μύτης. Είναι πιο σοβαρές και η αντιμετώπισή τους είναι πιο δύσκολη.

Αιτιολογία

Τα αίτια των ρινορραγιών διακρίνονται σε:

• τοπικά (τραύμα, ξένο σώμα, σκολίωση διαφράγματος, φλεγμονές, όγκοι)
• συστηματικά (αρτηριακή υπέρταση, αρτηριοσκλήρυνση, αγγειακές δυσπλασίες, αιματολογικά νοσήματα και διαταραχές παραγόντων πήξεως)
• ιδιοπαθή

Το τραύμα είναι το πιο συχνό αίτιο, ακολουθούμενο από τα ξένα σώματα και τις φλεγμονές ανώτερου αναπνευστικού στα παιδιά.

Η πιθανότητα ρινορραγιών είναι αυξημένη σε ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα, χρόνιες φλεγμονές, αγγειακές και αιματολογικές παθήσεις, καθώς και σε μεταβολές των συνθηκών του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία) και λήψη φαρμάκων τοπικών ή συστηματικών (αγγειοσυσπαστικά, κορτικοστεροειδή, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αντιπηκτικά).  Φάρμακα, που ξεμπουκώνουν τη μύτη, όπως τα αντιισταμινικά, ταυτόχρονα ξηραίνουν το βλεννογόνο και μπορούν να προκαλέσουν ρινορραγίες.

Αντιμετώπιση
Με τα παρακάτω απλά αυτά μέτρα, οι περισσότερες ρινορραγίες στα παιδιά σταματούν:

• Το παιδί πρέπει να φυσήξει δυνατά τη μύτη από την πλευρά που αιμορραγεί, ώστε να απομακρυνθούν τα πήγματα του αίματος, που εμποδίζουν τον έλεγχο της ρινορραγίας.
• Ασκούμε ισχυρή πλευρική πίεση στο εμπρός ευπίεστο τμήμα της μύτης, αντίστοιχα προς την κηλίδα του Kiesselbach, επί 10 λεπτά, σκύβοντας ταυτόχρονα το κεφάλι προς τα εμπρός, ώστε να αποφεύγεται η κατάποση του αίματος. Μπορούμε, επίσης, να τοποθετήσουμε ένα κομμάτι βαμβάκι εμποτισμένο σε λίγο οξυζενέ στο σημείο της ρινορραγίας.

Αν, παρόλ’ αυτά, η ρινορραγία συνεχίζεται, το παιδί θα πρέπει να εξετασθεί από ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος και θα αντιμετωπίσει την ρινορραγία.  Μπορεί να προχωρήσει σε καυτηριασμό (συνήθως χημικό – ο ηλεκτρικός καλό είναι να αποφεύγεται στα παιδιά) ή σε τοποθέτηση πωματισμού με ειδικά υλικά.

Μετά την αντιμετώπιση της ρινορραγίας, είναι απαραίτητη η τοπική χρήση μαλακτικών αλοιφών, για πρόληψη της υποτροπής και αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, κατανάλωσης θερμών ή πικάντικων φαγητών και τοπικού ερεθισμού της μύτης από τα δάκτυλα του παιδιού.

Αύγουστος, 2017