Εφηβική ακμή: ένα πολυπαραγοντικό νόσημα

Η ακμή είναι η κατεξοχήν πάθηση του δέρματος στην εφηβική ηλικία. Σχεδόν όλα τα παιδιά παρουσιάζουν κάποια μορφή ακμής σε αυτή την περίοδο της ζωής τους. Η βαρύτητα της πάθησης εξαρτάται από το είδος και τον αριθμό των βλαβών.

Γράφει ο
Θεοδόσης Αλέστας,
Δερματολόγος Αφροδισιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Παιδοδερματολογίας.

Η έναρξη της ακμής συμπίπτει συνήθως με την αρχή της εφηβείας, όπως αυτή εμφανίζεται με την παρουσία των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου (εμφάνιση περιόδου, τριχοφυΐας, μαστών).
Το πρόσωπο προσβάλλεται κυρίως και αυτό επειδή περιέχει μεγάλο αριθμό σμηγματογόνων αδένων. O σμηγματογόνος αδένας αποτελεί το όργανο-αίτιο της ακμής. Οι αδένες παράγουν το σμήγμα, ένα συστατικό που κάνει το δέρμα μας λιπαρό. Ένα επίσης γνώρισμα της πάθησης είναι η εμφάνιση ποικίλων βλαβών όπως φαγεσώρων, βλατίδων, φλυκταινιδίων, κύστεων.

Η ακμή διαρκεί μεγάλο διάστημα και στις περισσότερες περιπτώσεις παραμένει καθαρά θέμα αισθητικής. Οι περισσότερες βλάβες υποχωρούν με τον καιρό.  Δεν λείπουν φυσικά και βαρύτερες μορφές που αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα αφήνουν αντιαισθητικές ουλές. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η ακμή έχει επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του παιδιού, σε επίπεδο κοινωνικό και ψυχολογικό. Από την άλλη το ίδιο το στρες επιδεινώνει την πάθηση.

Φυσικά, ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα. Ο στόχος στη θεραπεία της ακμής είναι ο περιορισμός των βλαβών, η μείωση του σμήγματος, της φλεγμονής και της λοίμωξης που παρατηρείται, αλλά και η πρόληψη των ουλών. Υπάρχουν πολλών ειδών θεραπείες κυρίως κρέμες και φάρμακα από το στόμα. Αναλόγως της βαρύτητας της νόσου ο γιατρός εξειδικεύει την αγωγή.

Ο έφηβος θα πρέπει να ενημερωθεί ότι η θεραπεία είναι πολύχρονη, θα πρέπει να έχει υπομονή και να τηρεί τις οδηγίες του γιατρού. Ο γιατρός θα τονίσει στον πάσχοντα ότι η ακμή είναι ένα πολυπαραγοντικό νόσημα. Θα πρέπει να διευκρινίσει τυχόν ανακρίβειες όπως ο μύθος της κακής υγιεινής ή της χρήσης δερμοκαλλυντικών στην επιδείνωση της ακμής.

Επίσης, σύμφωνα με τις νεότερες έρευνες θα πρέπει να αποφεύγει τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τροφές με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο όπως τα γλυκά. Όσο αφορά τις κοπέλες, μια ακμή που συνοδεύεται από μακροχρόνιες ανωμαλίες του κύκλου ή υπερτρίχωση θα πρέπει να διερευνάται για τυχόν διαταραχή των γεννητικών ορμονών (υπερανδρογονισμός).