Αλλεργική ρινίτιδα στα παιδιά

Η αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται στο 10-30% των παιδιών και ενηλίκων που ζουν στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες. Είναι συχνότερη στα αγόρια ενώ πολλές φορές συνυπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό αλλεργικής νόσου.

Γράφει ο
Δημήτρης Τσούμας
Παιδίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Συνεργάτης Παίδων ΜΗΤΕΡΑ

Είδη αλλεργικής ρινίτιδας:
1. Εποχική (Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε συγκεκριμένη εποχή κυρίως την άνοιξη)
2. Ολοετής

Εκλυτικά αίτια
1. Εποχική: γύρη από διάφορα φυτά και δέντρα (ελιά, περδικάκι, γρασίδι, τσουκνίδα)
2. Ολοετής: εισπνεόμενα αλλεργιογόνα που συνήθως βρίσκονται στο σπίτι όπως:
– Ακάρεα της σκόνης
– Τρίχωμα κατοικιδίων ζώων (γάτα, σκύλος)
– Μύκητες που βρίσκονται στην υγρασία
– Φτερά πτηνών

Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα σπάνια εμφανίζεται πριν από τον 3ο χρόνο ζωής, διότι απαιτούνται τρία ή περισσότερα χρόνια έκθεσης στα αλλεργιογόνα για την ανάπτυξη της ειδικής ευαισθησίας. Η ολοετής αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να παρουσιαστεί από τη  βρεφική ηλικία.

Συμπτώματα

• Ρινική καταρροή (οι εκκρίσεις της μύτης είναι διαυγείς ή λευκωπές)
• Ρινική απόφραξη (μπούκωμα)
• Φταρνίσματα (παροξυσμοί)
• Κνησμός  μύτης, φάρυγγα, αυτιών
• Λόγω του κνησμού το παιδί τρίβει τη μύτη με μια χαρακτηριστική κίνηση προς τα πάνω που ονομάζεται «αλλεργικός χαιρετισμός», προκαλώντας μια οριζόντια γραμμή στην άκρη της μύτης
• Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια λόγω φλεβικής στάσης
• Βήχας (κυρίως όταν το παιδί ξαπλώνει λόγω οπισθορρινικής καταρροής)
• Αίσθημα «βουλωμένων» αυτιών

Συχνά η νόσος συνυπάρχει με:

– αλλεργική επιπεφυκίτιδα – έως 60% των ασθενών
– αλλεργικό άσθμα – 50% των ασθενών με άσθμα έχουν αλλεργική ρινίτιδα
– ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα)
– παραρρινοκολπίτιδα

Η νόσος προκαλεί ακόμα στοματική αναπνοή, ορθοδοντικές ανωμαλίες, καθώς και σημαντικές διαταραχές του ύπνου με ροχαλητό, επεισόδια άπνοιας στον ύπνο με επακόλουθο αίσθημα κόπωσης.

Διάγνωση
Το λεπτομερές ιστορικό και η κλινική εξέταση αποτελούν τα σημαντικότερα μέσα για την διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας στα παιδιά. Συχνά, η αλλεργική ρινίτιδα στα παιδιά υποδιαγιγνώσκεται ή διαγιγνώσκεται λάθος ως κοινό κρυολόγημα ή και άσθμα, όταν συνοδεύεται από βήχα.
Εξετάσεις που χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα για επιβεβαίωση τη διάγνωσης είναι οι δερματικές δοκιμασίες νυγμού και η ανίχνευση της ειδικής IgE ανοσοσφαιρίνης στον ορό.

Θεραπεία αλλεργικής ρινίτιδας

1. Αποφυγή αλλεργιογόνων
Συνηθέστερα αλλεργιογόνα είναι τα ακάρεα της σκόνης, επομένως πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της σκόνης στο δωμάτιο του παιδιού (συχνή χρήση ηλεκτρικής σκούπας, κάλυψη στρώματος και μαξιλαριών με ειδικά καλύμματα, απομάκρυνση χαλιών από το υπνοδωμάτιο).
Γενικά όμως η αποφυγή των αλλεργιογόνων είναι τεχνικά δύσκολη η ακόμη πολλές φορές αδύνατη και έτσι τα μέτρα αποφυγής τους δεν μπορούν να επιτύχουν ικανοποιητικό έλεγχο των συμπτωμάτων.

2. Φαρμακευτική θεραπεία
Α. Αντισταμινικά 2ης γενιάς (σετιριζίνη, λοραταδίνη)
Περιορίζουν τη ρινόρροια, τους πταρμούς και τον κνησμό και λιγότερο τη ρινική συμφόρηση.
Β. Ρινικά spray κορτιζόνης (βουδεσονίδη, μομεταζόνη, φλουτικαζόνη)

3. Ανοσοθεραπεία
Εφαρμόζεται σε επίμονες περιπτώσεις από ειδικό αλλεργιολόγο. Είναι η μοναδική αιτιολογική θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Στοχεύει στην επανεκπαίδευση του ανοσολογικού συστήματος του οργανισμού, ώστε να μην αντιδρά στα αλλεργιογόνα αναγνωρίζοντάς τα ως εχθρούς. Αυτό επιτυγχάνεται με την χορήγηση σκευασμάτων προοδευτικά αυξανόμενων δόσεων αλλεργιογόνων.
Η θεραπεία είναι μακροχρόνια και συνήθως  διαρκεί 3-5 χρόνια.

Απρίλιος, 2016