Υγιεινή των Χεριών: οδηγίες για την αποφυγή διασποράς των παθογόνων μικροοργανισμών

Η σωστή υγιεινή των χεριών αποτελεί άμεση, εφικτή και αποτελεσματική πρακτική για την αποφυγή διασποράς των παθογόνων μικροοργανισμών και την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η εφαρμογή της απαιτεί οργανωμένη στρατηγική, ώστε να γίνει συνείδηση σε κάθε επαγγελματία υγείας με απώτερο στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Γράφει η
Μαρία Αντωνοπούλου
Προϊσταμένη Ελέγχου Λοιμώξεων ΜΗΤΕΡΑ

Η 5η Μαΐου έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ) ως Παγκόσμια Ημέρα για τα καθαρά χέρια. Ο Π.Ο.Υ, με τη συμμετοχή πολλών κρατών, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, έχει ήδη ξεκινήσει εκστρατεία, με τίτλο «Καθαρίστε τα χέρια σας – Σώστε ζωές» (Clean your hands – Save lives). Μ΄ αυτό τον τρόπο συμβάλλει στην προώθηση της υγιεινής των χεριών ανάμεσα σε επαγγελματίες υγείας με στόχο τη μείωση των νοσοκομειακών λοιμώξεων, οι οποίες μπορεί να προσβάλουν όχι μόνο ασθενείς, αλλά επίσης νοσοκομειακό προσωπικό και επισκέπτες.

Η υγιεινή των χεριών δεν αφορά μόνο το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, αλλά και τα άτομα που βρίσκονται στο νοσοκομειακό περιβάλλον, όπως ασθενείς και επισκέπτες, οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο στη πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων με την διασφάλιση της υγιεινής των χεριών.

Το προσωπικό του νοσοκομείου είναι απαραίτητο να τηρεί ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Πριν από την επαφή με τον ασθενή.
2. Πριν από κάθε καθαρό ή άσηπτο χειρισμό.
3. Μετά από την έκθεση σε σωματικά υγρά του ασθενή.
4. Μετά από την επαφή με τον ασθενή.
5. Μετά από την επαφή με το άμεσο άψυχο περιβάλλον του ασθενή.

Οι επισκέπτες θα πρέπει να καθαρίζουν τα χέρια τους κάθε φορά που μπαίνουν ή βγαίνουν από το δωμάτιο του νοσηλευόμενου. Οι επισκέπτες και οι νοσηλευόμενοι δεν πρέπει να αγγίζουν τις ενδοφλέβιες γραμμές ή άλλα όργανα που χρησιμοποιούνται για την παροχή θεραπείας σε ένα νοσηλευόμενο.

Οι νοσηλευόμενοι θα πρέπει να έχουν καλή προσωπική υγιεινή. Αυτό περιλαμβάνει τον καθαρισμό των χεριών τους:

• Πριν και μετά την κατανάλωση τροφής.
• Μετά τη χρήση της τουαλέτας.
• Mετά την αλλαγή της πάνας σε νεογνό.
• Σε φτέρνισμα, βήχα ή αποσυμφόρηση της μύτης.

Ορισμένες φορές το νοσοκομειακό προσωπικό μπορεί να είναι πολύ απασχολημένο και οι νοσηλευόμενοι μπορεί να αναρωτιούνται εάν ο γιατρός τους, ο νοσοκόμος ή άλλος χορηγός υπηρεσιών υγείας έπλυναν τα χέρια τους πριν και αφού τους άγγιξαν. Εάν έχουν οποιαδήποτε αμφιβολία, είναι μέρος του ρόλου τους στον αγώνα κατά των λοιμώξεων, να υπενθυμίζουν αυτή τη σημαντική διαδικασία.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΛΥΝΕΤΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ ΜΕ ΣΑΠΟΥΝΙ ΚΑΙ ΝΕΡΟ

• Βρέξτε τα χέρια σας με καθαρό τρεχούμενο νερό και προσθέστε σαπούνι.
• Τρίψτε όλες τις επιφάνειες καθώς και τα μεσοδακτύλια διαστήματα, κάτω από τα νύχια και τους αντίχειρες για 20 δευτερόλεπτα.
• Ξεπλύνετε πολύ καλά με τρεχούμενο νερό.
• Στεγνώστε με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης.
• Κλείστε τη βρύση χρησιμοποιώντας τη χάρτινη χειροπετσέτα και όχι με το χέρι για να μη ξαναμολυνθείτε.

ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ ΜΕ ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑ (ΑΛΚΟΟΛΗ)

• Εφαρμόστε ικανοποιητική ποσότητα του προϊόντος στην παλάμη του ενός χεριού.
• Τρίψτε όλες τις επιφάνειες των χεριών και των δαχτύλων μεταξύ τους έως ότου τα χέρια είναι εντελώς στεγνά.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε εκείνες τις περιοχές των χεριών που παραλείπονται πιο συχνά (βλ. Εικόνα).

Για το πλύσιμο των χεριών δεν απαιτείται πολύς χρόνος και προσπάθεια, το όφελος όμως που μας προσφέρει η υιοθέτηση αυτής της απλής συνήθειας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προστασία της υγείας των ασθενών με την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων.

Πηγές εικόνων:
ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας)
ΚΕΕΛΠΝΟ (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων)