Καρκίνος του παγκρέατος

Ο καρκίνος του παγκρέατος, παρότι σπανιότερος (αφορά έναν ασθενή ανά 30.000 πληθυσμού), είναι πολύ σημαντικός λόγω της συνήθως πολύ αργοπορημένης διάγνωσής του. Τα αρχικά συμπτώματα («δυσπεψία», «γαστρίτιδα», «οσφυαλγία», ξαφνική εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη) δεν είναι θορυβώδη και δεν αξιολογούνται όπως πρέπει. Αργότερα εμφανίζεται ίκτερος, απώλεια βάρους, μείωση της όρεξης.

Γράφει ο
Γρηγόρης Τσιώτος,
Χειρουργός, Διευθυντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Το καθοριστικό είναι ο γιατρός να υποψιαστεί νωρίς την ύπαρξη αυτής της νόσου δίνοντας την αρμόζουσα σημασία στα συμπτώματα. Η αξονική τομογραφία (ειδικά σχεδιασμένη για το πάγκρεας) όχι μόνο θέτει τη διάγνωση, αλλά αποκαλύπτει και τις ακριβείς σχέσεις του όγκου με τα γύρω ζωτικά όργανα, τις μεγάλες φλέβες και τις αρτηρίες του ήπατος και όλου του πεπτικού. Οι σχέσεις αυτές είναι που καθορίζουν το στάδιο της νόσου και το εάν ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί ή όχι. Αν και στο παρελθόν οι όγκοι αυτοί συνήθως θεωρούνταν ανεγχείρητοι, σήμερα υπάρχουν τεχνικές που προσφέρουν σωτήριες λύσεις.

1. Όταν ο όγκος διηθεί την πυλαία φλέβα παραδοσιακά θεωρούνταν ανεγχείρητος. Σήμερα, ο διαπιστωμένα ειδικός και έμπειρος χειρουργός παγκρέατος είναι σε θέση να αφαιρέσει έναν τέτοιο όγκο μαζί με το διηθημένο τμήμα της πυλαίας φλέβας και μετά να αντικαταστήσει το τμήμα της φλέβας που αφαιρέθηκε με μόσχευμα. Έτσι αφαιρούνται ριζικά όγκοι που μέχρι τώρα θεωρούνταν ανεγχείρητοι.

2. Όταν ο όγκος είναι τοπικά εκτεταμένος και περιλαμβάνει και γειτονικά ζωτικά όργανα θεωρούνταν εξ ολοκλήρου ανεγχείρητος και δε δινόταν καμία θεραπευτική δυνατότητα στον ασθενή εκτός της παρηγορητικής χημειοθεραπείας. Σήμερα όμως, εφαρμόζεται προεγχειρητική χημειοθεραπεία ή και ακτινοθεραπεία («neoadjuvant chemoradiation therapy»), ώστε, αν συρρικνωθεί αρκετά και δεν υπάρχουν μεταστάσεις, να καταστεί εγχειρήσιμος.

3. Κατά την εγχείρηση δεν αφαιρείται μόνο η περιοχή του παγκρέατος με τον όγκο, αλλά και όλος ο λιπώδης και λεμφαδενικός ιστός γύρω από το πάγκρεας. Για να γίνει αυτό, πρέπει να απογυμνωθούν («skeletonization») όλες οι μεγάλες αρτηρίες και φλέβες της περιοχής. Έτσι επιτυγχάνονται ευρείς λεμφαδενικοί καθαρισμοί με περισσότερους από 15-20 λεμφαδένες. Μόνο με αυτές τις προϋποθέσεις η εγχείρηση θεωρείται ριζική και πραγματικά θεραπευτική.

Σήμερα, με την έγκαιρη διάγνωση, τη σωστή αξιολόγηση των πρώιμων συμπτωμάτων και ιδίως της ξαφνικής εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη, με τη μετατροπή των ανεγχείρητων όγκων σε εγχειρήσιμους και την ογκολογικά ριζική εγχείρηση, η πρόγνωση του καρκίνου του παγκρέατος είναι σημαντικά βελτιωμένη.

Φεβρουάριος 2016