Μαστίτιδα: πώς εκδηλώνεται & πώς αντιμετωπίζεται;

Γράφει η Ομάδα Μητρικού Θηλασμού ΜΗΤΕΡΑ

Η περίοδος της γαλουχίας είναι μια ξεχωριστή εμπειρία για κάθε μητέρα. Είναι γεμάτη από πολλές, ευχάριστες στιγμές, όμως ενέχει και πολλές δυσκολίες, οι οποίες με αρκετή υπομονή, επιμονή και κατάλληλη υποστήριξη μπορούν να αντιμετωπιστούν. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους της θηλάζουσας μητέρας κατά τη διάρκεια της λοχείας είναι η μαστίτιδα.

Τι είναι η μαστίτιδα; Η μαστίτιδα είναι η λοίμωξη του μαστού και συχνά εκδηλώνεται στις πρώτες έξι εβδομάδες μετά από τον τοκετό, όμως μπορεί να συμβεί καθ’ όλη τη περίοδο της λοχείας. Ορίζεται ως ο πυρετός (38.5°C) με ρίγος ή συμπτώματα τύπου γρίπης, μαζί με ροδαλό, ευαίσθητο, θερμό και διογκωμένο τμήμα του μαστού. Η μαστίτιδα είναι ο πιο συχνός λόγος για πρόωρο αποθηλασμό, ενώ εκτιμάται πως θα εμφανιστεί σε ποσοστό 3-20% των γυναικών στη λοχεία.

Τα παθογόνα μικρόβια που προκαλούν μαστίτιδα είναι το κολοβακτηρίδιο (e. coli), σπάνια ο στρεπτόκοκκος και το συνηθέστερο ο χρυσίζων σταφυλόκοκκος (S.Aureus).

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης;

Tα σημαντικότερα αιτία που προκαλούν μαστίτιδα φαίνεται να είναι:

• οι ερεθισμένες θηλές και η εμφάνιση ραγάδων σε αυτές
• η λανθασμένη προσκόλληση του βρέφους στο μαστό
• η παράλειψη γευμάτων θηλασμού
• το μη αποτελεσματικό άδειασμα του μαστού κατά το θηλασμό
• η φυσαλίδα γάλακτος
• ο φραγμένος πόρος
• το άγχος
• η κούραση
• η κακή διατροφή της μητέρας

Οδηγίες αντιμετώπισης της μαστίτιδας

Όταν διαγνωστεί η μαστίτιδα, ο θηλασμός δεν διακόπτεται. Σε μελέτες με επεισόδια οξείας μαστίτιδας, κανένα από τα νεογνά δε διέκοψε το θηλασμό, ούτε νόσησε από αυτό.

Το πιο σημαντικό βήμα για την αντιμετώπισή της αποτελεί η συχνή απομάκρυνση του γάλακτος. Οι μητέρες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να θηλάζουν ξεκινώντας από τον πάσχοντα μαστό. Το πηγούνι του βρέφους βοηθάει να είναι στραμμένο προς την προσβεβλημένη περιοχή. Μπορεί επίσης, να βοηθήσει το ελαφρύ μασάζ με τα δάκτυλα να κινούνται από την ερεθισμένη περιοχή προς τη θηλή, κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Επιπλέον, τα κρύα επιθέματα μετά το θηλασμό μειώνουν τον πόνο και το τοπικό οίδημα σε συνδυασμό με την ξεκούραση ,την επαρκή ενυδάτωση και την ισορροπημένη διατροφή της μητέρας. Όταν υπάρχουν τραυματισμοί ή ραγάδες στις θηλές, θα πρέπει να επουλώνονται. Εάν ο πόνος του στήθους δυσκολεύει τη μητέρα να θηλάσει προτείνεται άντληση του γάλακτος από τον μαστό με αντλία. Εργαστηριακές διερευνήσεις και άλλες διαγνωστικές μέθοδοι δεν χρειάζονται ή δεν γίνονται ως ρουτίνα για την μαστίτιδα.

Η δημοσίευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την φλεγμονή αυτή, προτείνει καλλιέργεια μητρικού γάλακτος και τεστ ευαισθησίας. Οι γυναίκες με μαστίτιδα θα πρέπει να ενθαρρύνονται ώστε να λαμβάνουν την κατάλληλη ενδεικνυόμενη αγωγή, όπως η ιβουπροφαίνη που μπορεί να φανεί πιο αποτελεσματική στην ελάττωση των συμπτωμάτων σε σύγκριση με τα απλά αναλγητικά (παρακεταμόλη). Εάν τα συμπτώματα της μαστίτιδας δεν βελτιώνονται σε 12-24 ώρες ή αν η θηλάζουσα έχει έντονη συμπτωματολογία, θα πρέπει να ξεκινήσει άμεσα αντιβιοτική αγωγή. Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται είναι ο συνδυασμός αμοξυκιλλίνης και κλαβουλανικού οξέως, καθώς και οι κεφαλοσπορίνες πρώτης γενιάς. Στην περίπτωση που η περιοχή του μαστού συνεχίζει και παραμένει σκληρή, ερυθρή και ευαίσθητη παρά την κατάλληλη αντιμετώπιση, τότε θα πρέπει να τίθεται υποψία αποστήματος.

Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση της μαστίτιδας προλαμβάνουν τον πρόωρο απογαλακτισμό και την εμφάνιση αποστήματος.

Η πρόληψη της μαστίτιδας βασίζεται στη σωστή διαχείριση του θηλασμού:

• Σωστή τοποθέτηση και προσκόλληση του βρέφους
• Συχνό τάισμα
• Εκμάθηση άμελξης με το χέρι ή με το θήλαστρο
• Άμεση επισήμανση από την μητέρα για την εμφάνιση συμπτωμάτων

Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιμετώπιση της μαστίτιδας προλαμβάνουν τον πρόωρο απογαλακτισμό και την εμφάνιση αποστήματος. Δικαίως η μαστίτιδα προκαλεί έντονη ανησυχία στις νέες μητέρες, όμως είναι μία κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με κατάλληλη συμβουλευτική από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας.

Στη Μαιευτική Κλινική του ΜΗΤΕΡΑ, τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια της γαλουχίας, αντιμετωπίζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά χάρη στο εκπαιδευμένο προσωπικό σε θέματα Μητρικού Θηλασμού. Γι’ αυτό το σκοπό λειτουργεί καθημερινά το Εξωτερικό Ιατρείο Μητρικού Θηλασμού όπου οι μαίες της Ομάδας Μητρικού Θηλασμού δέχονται έκτακτα αλλά και προγραμματισμένα ραντεβού για βοήθεια στο μητρικό θηλασμό. Τέλος, λειτουργεί χωρίς χρέωση, σε 24ωρη βάση, η τηλεφωνική γραμμή για βοήθεια στο θηλασμό καλώντας στο 210 686 9000