Σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Πως αντιμετωπίζεται;
Γράφει η
Αργυρώ Κυπραίου
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Διευθύντρια Τμήματος Λειτουργικής & Επανορθωτικής Χειρουργικής Ρινός ΜΗΤΕΡΑ
Τι είναι;
- Διακοπή της αναπνοής με διάρκεια > από 10 sec που επαναλαμβάνεται πολλές φορές στη διάρκεια του ύπνου
- Αφορά παιδιά και ενήλικους
- Είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία (αρρυθμίες, υπέρταση, αιφνίδιος θάνατος)
- Χαρακτηρίζεται από νευρικό ανήσυχο ύπνο με αφυπνίσεις, κόπωση, υπνηλία και αδυναμία συγκέντρωσης (ατυχήματα στην οδήγηση)
Τι το προκαλεί – Αίτια;
- Απόφραξη του αεραγωγού από το λάρυγγα και πάνω
- Στραβό διάφραγμα, υπερτροφικές κόγχες, ρινικοί πολύποδες, ιγμορίτιδες
- Υπερτροφικές αμυγδαλές, χαμηλή και στενή καμάρα φάρυγγα, υπερτροφική σταφυλή και υπερτροφικά κρεατάκια
- Παχύς κοντός λαιμός
- Μεγάλη γλώσσα
- Παχυσαρκία
Συντηρητική αντιμετώπιση
- Μάσκα CPAP
- Συσκευές στόματος
Χειρουργική αντιμετώπιση
Φαρυγγουπερώιος πλαστική (UPPP)
Αυτή η επέμβαση εστιάζεται στο πάνω μέρος της οροφής του στόματος.
Περιλαμβάνει αφαίρεση και μετάθεση των χαλαρών ιστών στο φάρυγγα ώστε να διευρυνθεί ο αεραγωγός, να υπάρχει ευρεία δίοδος για τον αέρα. Ο χειρουργός θα μειώσει τη χαλαρή υπερώα και τη σταφυλή, θα αφαιρέσει τις αμυγδαλές και θα μεταθέσει μερικούς από τους μύες της υπερώας.
Η φαρυγγουπερώιος πλαστική είναι η πλέον συνήθης για το ροχαλητό και το σύνδρομο υπνικής άπνοιας. Γίνεται με ολική αναισθησία και απαιτείται ένα βράδυ νοσηλείας.
Όταν έχουμε όμως μέτρια προς σοβαρή υπνική άπνοια, η UPPP θα συνδυαστεί με άλλες επεμβάσεις που δρουν σε άλλα σημεία του αεραγωγού.
Ογκομετρική μείωση με ραδιοσυχνότητες (RFVTR)
Η εξάχνωση με ραδιοσυχνότητες προτείνεται για ασθενείς με ήπια έως μέτρια υπνική άπνοια. Προκαλεί καυτηριασμό ώστε να συρρικνώσει και να συσφίξει τους ιστούς στον φάρυγγα. Εφαρμόζεται στη μαλακή υπερώα, αμυγδαλές και γλώσσα.
Ευθειασμός διαφράγματος και κογχοπλαστική
Η απόφραξη της ρινικής αναπνοής κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και τη νύχτα είναι παράγοντας κινδύνου για διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο. Τρεις (3) ανατομικές περιοχές συμβάλλουν σε αυτό: ρινικό διάφραγμα, ρινικές κόγχες, ρινικές βαλβίδες. Επομένως, η αντιμετώπιση της ρινικής απόφραξης παίζει σημαντικό ρόλο στη χειρουργική θεραπεία του συνδρόμου υπνικής άπνοιας.
Το ρινικό διάφραγμα είναι αυτό που χωρίζει τη μύτη σε δύο κοιλότητες. Ο ευθειασμός διαφράγματος θα ισιώσει ένα λοξό ρινικό διάφραγμα που κλείνει τη μία ή και τις δύο ρινικές οδούς. Οι ρινικές κόγχες βρίσκονται στα πλάγια ρινικά τοιχώματα, η αλλεργική ρινίτιδα, το κάπνισμα και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες προκαλούν τη διόγκωση τους.
Η κογχοπλαστική είναι η πλέον επιτυχημένη επέμβαση για τη μείωση των ρινικών κογχών.
Επίσης, αρκετοί ασθενείς (υπολογίζονται σε ποσοστό 50% των ασθενών που υποφέρουν από δυσχέρεια ρινικής αναπνοής) παρουσιάζουν ανεπάρκεια των ρινικών βαλβίδων.
Αυτό οφείλεται στην αδυναμία των κάτω πλάγιων χόνδρων να κρατήσουν ανοικτά τα ρουθούνια κατά την εισπνοή.
Για την ενίσχυση των ρινικών βαλβίδων, χόνδρινα τμήματα του στραβού ρινικού διαφράγματος θα λειανθούν και θα τοποθετηθούν με ειδική τεχνική σε στρατηγικά σημεία των πλάγιων ρινικών τοιχωμάτων.
Όλες οι παραπάνω επεμβάσεις ανοίγουν τη ρινική δίοδο της αναπνοής.
Εμφυτεύματα υπερώας
Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση που βοηθά το ροχαλητό και ελαφρές περιπτώσεις υπνικής άπνοιας.
Γίνεται με την εμφύτευση τριών πολυεστερικών ράβδων μέσα στη μαλθακή υπερώα. Η αντίδραση των μαλακών ιστών προκαλεί σύσφιξη της μαλθακής υπερώας. Έτσι μειώνεται η πιθανότητα πτώσης της υπερώας και σταφυλής προς το οπίσθιο φαρυγγικό τοίχωμα όταν κατά τα βαθιά στάδια του ύπνου οι μύες χαλαρώνουν και προκαλείται η άπνοια.
Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.
Προώθηση γενειογλωσσικού μυός
Κατά τη διάρκεια του ύπνου η γλώσσα μπορεί να πέφτει προς τα πάνω ώστε να αποφράζει το χώρο της αναπνοής στο λάρυγγα. Η επέμβαση αυτή μετακινεί τους συνδέσμους της γλώσσας προς τα εμπρός χρησιμοποιώντας μια τομή κάτω από τη γνάθο.
Με τον τρόπο αυτό έχουμε διεύρυνση της αναπνευστικής οδού.
Μετάθεση υοειδούς οστού
Μετάθεση της γλώσσας
Μείωση της βάσης γλώσσας
Μετάθεση κάτω γνάθου
Επεμβάσεις απώλειας σωματικού βάρους
Υπάρχουν πολλές χειρουργικές λύσεις για τη θεραπεία του συνδρόμου υπνικής άπνοιας για ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχθούν τη μάσκα CPAP.
Επειδή η κατασκευή του αεραγωγού αλλά και η βαρύτητα της απόφραξης διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των ασθενών, ο χειρουργικός σχεδιασμός εξατομικεύεται.
Συχνά χρειάζεται συνδυασμός τεχνικών για να έχουμε επιτυχία αλλά και ειδικός χειρουργός που αντιλαμβάνεται την παθοφυσιολογία του συνδρόμου υπνικής άπνοιας και την ανατομία της ανώτερης αναπνευστικής οδού, ώστε να εξασφαλίζεται η επιτυχία της χειρουργικής μεθόδου.
Ιούλιος 2017