Θυροειδής: ο ρόλος στον οργανισμό μας

Ο θυρεοειδής αδένας, μέσω των ορμονών που εκκρίνει, την τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και τη θυροξίνη (Τ4), εμπλέκεται στη ρύθμιση βασικών λειτουργιών του οργανισμού. Οι θυρεοειδικές ορμόνες δρουν σε όλα σχεδόν τα όργανα.

Γράφει η
Αντριάνα Τσιμπονέριου
Ενδοκρινολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Ενδοκρινολογίας – Διαβήτη Κύησης – Κέντρου θυρεοειδούς ΜΗΤΕΡΑ

Ο θυρεοειδής αρχίζει την ανάπτυξή του κατά την 4η εμβρυϊκή εβδομάδα, όμως αποκτά ικανότητα για σύνθεση ορμονών κατά την 10η-12η εβδομάδα. Είναι ο πρώτος ενδοκρινής αδένας που εμφανίζεται στο έμβρυο. Οι θυρεοειδικές ορμόνες παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στη σωματική ανάπτυξη, όσο και την ωρίμανση του νευρικού συστήματος του εμβρύου.

Για τον λόγο αυτό, ο έλεγχος της λειτουργίας του θυρεοειδούς σε έγκυες γυναίκες είναι πολύ σημαντικός, ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο, όταν το έμβρυο δεν έχει ακόμα λειτουργικό θυρεοειδή. Σε έγκυες γυναίκες που βρίσκονται ήδη σε θεραπεία, είτε για υπολειτουργία, είτε για υπερλειτουργία του θυρεοειδούς, απαιτείται συχνός έλεγχος για τη σωστή ρύθμιση της δόσης.
Ο φυσιολογικός θυρεοειδής ζυγίζει περίπου 15-25 g. Είναι λίγο μεγαλύτερος στις γυναίκες και διογκώνεται ελαφρώς στην κύηση.

Οι ορμόνες του επηρεάζουν τη λειτουργία πολλών συστημάτων, όπως: νευρικό, αναπνευστικό, καρδιαγγειακό, γαστρεντερικό, μυοσκελετικό. Επηρεάζουν σημαντικά τον μεταβολισμό, τη θερμορύθμιση, το δέρμα, τα νύχια, τα μαλλιά, την ωορρηξία και, κατά συνέπεια, την γονιμότητα.

Μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν δυσλειτουργία θυρεοειδούς (υπολειτουργία ή υπερλειτουργία) είναι:
– κόπωση
– διαταραχές μνήμης
– νευρικότητα
– διαταραχές ύπνου
– κατάθλιψη
– αίσθημα παλμών
– δυσανεξία στο κρύο ή στη ζέστη
– μεταβολές σωματικού βάρους
– δυσκοιλιότητα ή ευκοίλια
– τρόμος χεριών
– εύθραυστα νύχια
– ξηρά μαλλιά
– μυϊκή αδυναμία
– οίδημα
– διαταραχές έμμηνης ρύσης

Πώς μπορούμε να ελέγξουμε τον Θυρεοειδή;
Η διερεύνηση του θυρεοειδούς αδένα περιλαμβάνει κλινική εξέταση από ενδοκρινολόγο και παρακλινική διερεύνηση.

Κλινική Εξέταση
Η κλινική εξέταση του θυρεοειδούς περιλαμβάνει επισκόπηση και ψηλάφηση με την οποία εκτιμάται η υφή και η σύσταση του αδένα, η παρουσία μορφωμάτων, η πιθανή διόγκωση, η κινητικότητα (εάν παρακολουθεί τις καταποτικές κινήσεις) αλλά και η ευαισθησία του αδένα.
Φυσιολογικά, ο θυρεοειδής μπορεί να ψηλαφηθεί σχεδόν σε όλες τις γυναίκες, ενώ στους άνδρες η ψηλάφησή είναι πιο δύσκολη επειδή οι στερνοκλειδομαστοειδείς μύες είναι περισσότερο αναπτυγμένοι.

Παρακλινική Εξέταση
Εκτός της κλινικής εξέτασης, η διερεύνηση του θυρεοειδούς περιλαμβάνει εργαστηριακό έλεγχο για τον προσδιορισμό των επιπέδων των ορμονών, καθώς και απεικονιστικό έλεγχο της μορφολογίας (υπερηχογράφημα) ή και της λειτουργίας του αδένα (σπινθηρογράφημα). Στην περίπτωση ύπαρξης όζων, σημαντική εξέταση για την περαιτέρω θεραπεία θεωρείται η παρακέντησή τους, υπό καθοδήγηση από υπερήχους (FNA) και η κυτταρολογική εξέταση του υλικού.

Με βάσει το αποτέλεσμα της παρακέντησης αποφασίζεται εάν η θεραπεία θα είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.
Συγκεκριμένα, εάν η κυτταρολογική εξέταση δείξει καρκινικά ή ακόμα και ύποπτα κύτταρα γίνεται ολική αφαίρεση του αδένα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μετά την χειρουργική επέμβαση, απαιτείται και χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου. Αυτό κρίνεται μόνο μετά την επέμβαση, με βάση την ιστολογική εξέταση.

Ιούνιος, 2016