Εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα: πότε διενεργείται και γιατί;

Γράφει η
Σοφία Κουλούρη
Καρδιολόγος Παίδων
Συνεργάτης Κλινικής Παιδοκαρδιολογίας και Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων ΜΗΤΕΡΑ

Το εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα (ή αλλιώς υπερηχογράφημα καρδιάς εμβρύου ή υπερηχογράφημα γ΄ επιπέδου) είναι ένα διακοιλιακό υπερηχογράφημα που συνήθως εκτελείται κατά την 22η εβδομάδα της κύησης και έχει ως κύριο σκοπό του τον λεπτομερή έλεγχο της ανατομίας και της λειτουργικότητας της καρδιάς του εμβρύου.
Είναι, λοιπόν, τόσο για τη μέλλουσα μητέρα όσο και για το έμβρυο, παντελώς ανώδυνο και ακίνδυνο, μπορεί δε επί συγκεκριμένων ενδείξεων να πραγματοποιηθεί και νωρίτερα κατά τη διάρκεια της κύησης.

Ιστορικό συγγενούς καρδιοπάθειας στην οικογένεια, ο σακχαρώδης διαβήτης ή αυτοάνοσα νοσήματα της μητέρας, η λήψη φαρμάκων, η μη φυσιολογική απεικόνιση της καρδιάς από τον μαιευτήρα-γενετιστή που εκτελεί το υπερηχογράφημα β΄ επιπέδου ή η ανίχνευση άλλων εξωκαρδιακών συγγενών ανωμαλιών, η αυξημένη αυχενική διαφάνεια, ο ομφάλιος λώρος με δύο αγγεία, όλα αυτά, και όχι μόνο, αποτελούν ενδείξεις για παραπομπή στον εξειδικευμένο εμβρυοκαρδιολόγο που θα εκτελέσει και θα ελέγξει με λεπτομέρεια την ανατομία και τη λειτουργικότητα της καρδούλας του αγέννητου ακόμα μωρού.

Οι υπερηχογενείς εστίες, επίσης, αποτελούν πολύ συχνό και συνήθως καλοήθη λόγο παραπομπής στον εμβρυοκαρδιολόγο, δεν παίζουν κάποιο ρόλο για την καρδιά, συνήθως εξαφανίζονται μέχρι το τέλος της κύησης ή τους πρώτους μήνες της ζωής και μόνο όταν συνυπάρχουν με άλλα ευρήματα, αυξάνουν την πιθανότητα για χρωμοσωμική ανωμαλία.

Κατά τη διάρκεια του εμβρυϊκού υπερηχοκαρδιογραφήματος, η καρδιά εξετάζεται από πολλαπλές γωνίες ή τομές και κοιτάμε προσεκτικά ένα-ένα τα στοιχεία της, τις φλέβες, τις αρτηρίες, τις βαλβίδες, τα μεγάλα αγγεία, τις κοιλότητες, τα τοιχώματα που χωρίζουν τις κοιλότητες. Τα μάτια μας ψάχνουν επιμελώς όχι μόνο για τις μείζονες συγγενείς καρδιοπάθειες, που άλλωστε είναι εμφανείς, συνήθως στα πρώτα δευτερόλεπτα της εξέτασης, αλλά και για τις ελάσσονος σημασίας καρδιοπάθειες, οι οποίες όμως δυνητικά μπορεί να συνδέονται με χρωμοσωμικές ανωμαλίες ή μπορεί να θέσουν τη ζωή του παιδιού σε κίνδυνο αν διαλάθουν αδιάγνωστες τις πρώτες ημέρες μετά τη γέννηση.

Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι μαιευτήρες-γυναικολόγοι περιλαμβάνουν την εξειδικευμένη υπερηχογραφική μελέτη της καρδιάς του εμβρύου στον προληπτικό έλεγχο κάθε εγκυμοσύνης. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το 90% των συγγενών καρδιοπαθειών συμβαίνει σε φυσιολογικές χαμηλού κινδύνου κυήσεις.

Επομένως, αν και η αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών ενδομητρίως είναι ακόμα στα πρώτα της βήματα, η έγκαιρη διάγνωσή τους από την ενδομήτρια ζωή ακόμα συμβάλλει στη σωστή πληροφόρηση και στην καλύτερη προετοιμασία των μελλοντικών γονιών, στη σωστή διαχείριση και αντιμετώπιση κάθε περιστατικού από όλη την εμπλεκόμενη ιατρική ομάδα, αλλά και στην πρώιμη ανίχνευση και άλλων εξωκαρδιακών ανωμαλιών ή και γενετικών συνδρόμων. Θεωρείται, λοιπόν, πολύ σωστά, το εμβρυϊκό υπερηχοκαρδιογράφημα απαραίτητη και πολύτιμη προσθήκη σε έναν πλήρη προγεννητικό έλεγχο.