Εμφράγματα την εποχή της πανδημίας του Covid-19

Γράφει ο
Κρομμύδας Γ. Αργύρης
Καρδιολόγος
Διευθυντής Τμήματος Καρδιολογικών Υπερήχων Ενηλίκων ΜΗΤΕΡΑ

Σε δεύτερη μοίρα κινδυνεύουν να μπουν λόγω της πανδημίας της νόσου COVID-19 τα καρδιαγγειακά νοσήματα παρότι αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως με περίπου 18 εκατομμύρια ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους ετησίως. Το 85% αυτών οφείλονται σε εμφράγματα και εγκεφαλικά επεισόδια ενώ το 38% των ασθενών που καταλήγουν είναι κάτω των 70 ετών.

Πρόσφατη μεγάλη έρευνα της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας που πραγματοποιήθηκε σε 141 χώρες σε 6 ηπείρους αποκαλύπτει πως κατά τη διάρκεια των «lockdown» περισσότερο από το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού υπέστη κάποιας μορφής περιοριστικά μέτρα ενώ ταυτόχρονα παρατηρήθηκε καθυστερημένη προσέλευση και μείωση κατά 40% των εισαγωγών σε νοσοκομεία ασθενών με έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικά επεισόδια. Οι αιτίες γι’ αυτή τη μείωση και την καθυστερημένη προσέλευση δεν σχετίζονται μόνο με την αλλαγή της συμπεριφοράς των ασθενών και τον κίνδυνο μόλυνσής τους αλλά αφορούν και στην υπερφόρτωση των συστημάτων υγείας καθώς και στη χρήση των ασθενοφόρων για περιστατικά του κορωνοϊού.

Επιπλέον παρότι αρχικά θεωρήθηκε πως ο μειωμένος αριθμός των εμφραγμάτων οφειλόταν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του εργασιακού στρες ωστόσο η σχέση γρήγορα αντιστράφηκε με την επίδραση των δυσμενών ψυχολογικών επιπτώσεων της νέας καθημερινότητας, την ακούσια και απότομη αλλαγή συνηθειών, την εργασιακή ανασφάλεια και το φόβο της ανεργίας καθώς και την αβεβαιότητα για το αύριο.

Ωστόσο, τα οξέα καρδιακά επεισόδια όχι μόνο υπάρχουν αλλά αυξάνονται την περίοδο λοιμώξεων και απαιτούν άμεση και εξειδικευμένη αντιμετώπιση για να μην οδηγήσουν σε θανάτους ή σημαντικές αναπηρίες στην ποιότητα ζωής των πασχόντων.

Προειδοποιητικά συμπτώματα για καρδιακό επεισόδιο

Με βάση τα παραπάνω αλλά και με τα νέα επιδημικά κύματα στη χώρα μας είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τα προειδοποιητικά συμπτώματα που μπορεί να οφείλονται σε καρδιακό επεισόδιο και θα πρέπει να οδηγήσουν τον πάσχοντα στην αναζήτηση άμεσης καρδιολογικής εκτίμησης.

Αυτά κατά κύριο λόγο είναι ένας δυνατός πόνος στο στήθος, πρωτόγνωρος συνήθως σε χαρακτήρα, που εξαπλώνεται στο θώρακα και μπορεί να επεκτείνεται στα χέρια, στο λαιμό, στο σαγόνι, στην πλάτη ή στο στομάχι. Ενδέχεται να είναι αντιληπτός ως «κάψιμο», πλάκωμα, βάρος ή σφίξιμο στο στήθος που διαρκεί συνήθως πάνω από 5 λεπτά, δεν μεταβάλλεται ιδιαίτερα με τις κινήσεις ή τη στάση του σώματος και μπορεί να συνοδεύεται από έντονη εφίδρωση, αδυναμία, ζάλη ή τάση για εμετό. Πολλές φορές τα επεισόδια αυτά επαναλαμβάνονται στο 24ώρο με παρόμοιους χαρακτήρες και ένταση ενώ μπορεί να εμφανίζονται μετά από στρες, άσκηση, κατά την πρωινή αφύπνιση ή και σε ηρεμία.

Παράγοντες κινδύνου για καρδιακό επεισόδιο

Κλασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η υπερλιπιδαιμία, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, το κάπνισμα, το οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου και η ηλικία >45 για τους άνδρες και >55 για τις γυναίκες.

Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας και η καθιστική ζωή, η κακή διατροφή και η κατάχρηση αλκοόλ, το έντονο και παρατεταμένο άγχος, η κατάθλιψη, η φλεγμονή και η ασβέστωση των στεφανιαίων αρτηριών.

Σε κάθε περίπτωση η εγρήγορση και η αυξημένη υποψία από τον πάσχοντα για το ενδεχόμενο επικείμενου καρδιακού επεισοδίου είναι το κλειδί για την έγκαιρη αναζήτηση εξειδικευμένης ιατρικής φροντίδας. Παράλληλα είναι χρέος της οργανωμένης πολιτείας να παρέχει στους  ασθενείς ασφαλείς δομές υγείας και να τους διαβεβαιώνει για την τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων για την έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση του καρδιολογικού επείγοντος περιστατικού.