COVID-19: Οδηγίες προστασίας για νοσηλευτές και ιατρούς

Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης της επιδημίας COVID-19 και ως εκ τούτου εκτίθενται σε αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2.

Γράφει η
Λαμπρινή Γαλανή
Παθολόγος Λοιμωξιολόγος
Αν. Διευθύντρια Α΄ ΠαθολογικήςΛοιμωξιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Η εκτίμηση του κινδύνου και τα ειδικά μέτρα που απαιτούνται για την προστασία των επαγγελματιών υγείας μεταβάλλονται ανάλογα με το είδος της παρεχόμενης φροντίδας, την επάρκεια του απαιτούμενου εξοπλισμού και τη διασπορά του ιού στη κοινότητα. Σε κάποιες χώρες απαιτείται η καθολική εφαρμογή της απλής χειρουργικής μάσκας από όλους τους επαγγελματίες υγείας κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στη χώρα μας με βάση τις συστάσεις που δίνονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έχει καθορίσει οδηγίες προστασίας για τους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Με βάση αυτές τις οδηγίες θα πρέπει:

Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ)

Εξαιρετική σημασία έχει η διαλογή, αναγνώριση και η απομόνωση ύποπτου κρούσματος με λοίμωξη από COVID-19 από την αρχή της εισόδου του στο νοσοκομείο με στόχο τον περιορισμό της διασποράς του ιού ενδονοσοκομειακά. Όλο το προσωπικό υπηρεσιών υγείας που εργάζεται σε ΤΕΠ πρέπει να φοράει απλή χειρουργική μάσκα κατά τη διάρκεια παραμονής του στα ΤΕΠ, ακριβώς γιατί είναι το τμήμα που δέχεται πρώτο τον ασθενή και θα καθορίσει το βαθμό επικινδυνότητας μετά την αρχική διαλογή που οφείλει να γίνεται στην είσοδο του νοσοκομείου.

Επαγγελματίες υγείας εκτός ΤΕΠ

Το προσωπικό υπηρεσιών υγείας εκτός ΤΕΠ, που είναι πιθανόν να διαχειριστεί ασθενή με αναπνευστική λοίμωξη, ανεξάρτητα αιτιολογίας, πρέπει να φοράει απλή χειρουργική μάσκα.

Αντιμετώπιση ύποπτου – επιβεβαιωμένου κρούσματος

Στη περίπτωση αυτή θα πρέπει να ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:

• χορήγηση απλής χειρουργικής μάσκας στον ασθενή
• εξέταση και νοσηλεία του ασθενή σε ξεχωριστό θάλαμο
• εφαρμογή βασικών προφυλάξεων, προφυλάξεων επαφής και προφυλάξεων σταγονιδίων από το προσωπικό που εμπλέκεται στη διαχείριση του ασθενή

Οι βασικές προφυλάξεις περιλαμβάνουν την καλή υγιεινή των χεριών και την αναπνευστική υγιεινή, τη χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας ανάλογα με τον εκτιμώμενο κίνδυνο, την ορθή διαχείριση αιχμηρών αντικειμένων, την αποκομιδή μολυσματικών υλικών, την καθαριότητα και την απολύμανση επιφανειών καθώς και την αποστείρωση του ιατρικού εξοπλισμού και του ιματισμού που χρησιμοποιείται στον ασθενή.

Οι προφυλάξεις επαφής και σταγονιδίων εφαρμόζονται από όλα τα άτομα που έρχονται σε άμεση επαφή με τον ασθενή. Θα πρέπει να ορίζονται συγκεκριμένοι επαγγελματίες υγείας που θα εμπλακούν αποκλειστικά στη νοσηλεία των ασθενών.

Όλα τα άτομα που έρχονται σε στενή επαφή με τον ασθενή θα πρέπει να εφαρμόζουν:

• Μάσκα FFP2
• Οφθαλμική προστασία/ προστασία προσώπου (ασπίδα προσώπου ή προστατευτικά γυαλιά ευρέως πεδίου)
• Καθαρή μη αποστειρωμένη αδιάβροχη ρόμπα με μακριά μανίκια
• Γάντια μιας χρήσεως (αποστειρωμένα όταν η διαδικασία το απαιτεί)
• Υγιεινή των χεριών
• Αποφυγή επαφής ματιών, μύτης ή στόματος με δυνητικά μολυσμένα χέρια
• Ιατρικός εξοπλισμός (στηθοσκόπια, θερμόμετρα, πιεσόμετρα) αποκλειστικής χρήσης για τον συγκεκριμένο ασθενή. Στην περίπτωση που αυτό δεν είναι εφικτό ο ιατρικός εξοπλισμός καθαρίζεται και απολυμαίνεται από τον ένα ασθενή στον άλλο.

Πριν λίγες ημέρες στη χώρα μας η Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες αποσαφήνισε μετά από εισήγησή της (8/4/2020) τα εξής:

Οι επαγγελματίες υγείας όταν παρέχουν άμεση φροντίδα  στον ασθενή με COVID-19 και δεν υπάρχουν διαδικασίες δημιουργίας αερολύματος, επαρκή και ενδεδειγμένα μέτρα ατομικής προστασίας είναι τα ακόλουθα:

• Απλή χειρουργική μάσκα  (κατηγορίας IR ή IIR)
• Προστατευτική Μπλούζα
• Γάντια
• Προστασία ματιών (γυαλιά / ασπίδα προσώπου)

Όταν οι επαγγελματίες υγείας παρέχουν άμεση φροντίδα στον ασθενή με COVID-19, η οποία εκτελείται σε χώρους όπου υπάρχουν διαδικασίες δημιουργίας αερολύματος, επαρκή και ενδεδειγμένα μέτρα ατομικής προστασίας είναι τα ακόλουθα:

• Μάσκα (Respirator-N95/ FFP2 ή FFP3)
• Προστατευτική Μπλούζα
• Γάντια
• Ασπίδα προσώπου
• Προστατευτική ποδιά

Σημαντικά σημεία προστασίας επαγγελματιών υγείας

• Η σωστή εφαρμογή της απλής χειρουργικής μάσκας είναι ουσιαστικής σημασίας για την προστασία του επαγγελματία υγείας. Θα πρέπει να επιλέγεται το σωστό μέγεθος, να εφαρμόζεται έτσι ώστε να καλύπτει πλήρως τη μύτη, το στόμα και το πηγούνι και να πιέζεται το μεταλλικό στοιχείο στη ράχη της μύτης. Η αποφυγή επαφής της μάσκας μετά την τοποθέτηση και αφαίρεση της πιάνοντας μόνο τα κορδόνια πρώτα από κάτω και μετά από πάνω ενώ αν πρόκειται για μάσκα με ελαστικούς βρόγχους αφαιρείται πιάνοντας ταυτόχρονα τους βρόγχους. Σε κάθε επαφή με τη μάσκα και μετά την αφαίρεση αυστηρή εφαρμογή της υγιεινής των χεριών.
• Η υγιεινή των χεριών αποτελεί το βασικότερο μέτρο πρόληψης των νοσοκομειακών λοιμώξεων και της διασποράς των παθογόνων μικροοργανισμών στο νοσοκομειακό περιβάλλον, ακόμη και εκείνων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Η σωστή εφαρμογή της συνδέεται άμεσα με την προστασία του επαγγελματία υγείας αλλά και του ασθενούς από το ενδεχόμενο λοίμωξης από τον Covid-19.