Νόσος Πάρκινσον και COVID-19

11 Απριλίου – Μια διαφορετική Παγκόσμια Ημέρα για τη Νόσο του Πάρκινσον

Γράφει η
Μαρία Σταμέλου
Νευρολόγος
Υπεύθυνη Τμήματος Νόσου Πάρκινσον και Κινητικών Διαταραχών ΥΓΕΙΑ

Κάθε χρόνο στις 11 Απριλίου γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα για τη νόσο του Πάρκινσον. Φέτος, εκδηλώσεις για την ενημέρωση του κοινού έχουν ακυρωθεί λόγω της πανδημίας. Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την νόσο Πάρκινσον, απαντάμε σε συχνές ερωτήσεις ασθενών με τη νόσο αυτή για τον COVID-19.

Είναι οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον πιο επιρρεπείς στο να κολλήσουν τον COVID-19 από τον γενικό πληθυσμό;

Από ό,τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα, η ίδια η νόσος Πάρκινσον δεν φαίνεται να καθιστά έναν ασθενή πιο επιρρεπή στο να μολυνθεί από τον ιό. Ωστόσο, το ατομικό ρίσκο του κάθε ασθενή διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του, το στάδιο της νόσου και τα εκάστοτε κινητικά και μη κινητικά συμπτώματα. Για παράδειγμα, ασθενείς με προχωρημένη νόσο διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για λοιμώξεις του αναπνευστικού. Εάν κάποιος ασθενής με Πάρκινσον νοσήσει από τον COVID-19, είναι πιθανό να υπάρξει επιδείνωση των συμπτωμάτων της Πάρκινσον, όπως άλλωστε και με οποιαδήποτε λοίμωξη, ή να αλλάξει η ανταπόκριση στην φαρμακευτική του αγωγή. Για αυτό, αυτή τη χρονική στιγμή, όπως όλος ο πληθυσμός, έτσι και όλοι οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, οφείλουν να μένουν μέσα στο σπίτι, να μην βγαίνουν χωρίς λόγο και να τηρούν όλες τις οδηγίες για τον γενικό πληθυσμό όπως συχνό και σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και κοινωνική αποστασιοποίηση.

Πρέπει οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον να ακυρώσουν τα προγραμματισμένα ραντεβού με την/τον νευρολόγο τους;

Τα προγραμματισμένα τακτικά ραντεβού θα ήταν σωστό καταρχάς να αναβάλλονται. Για οτιδήποτε αφορά τη νόσο Πάρκινσον και τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε με αυτήν, θα πρέπει να επικοινωνείτε τηλεφωνικά ή διαδικτυακά με τους νευρολόγους σας, οι οποίοι και θα κρίνουν εάν είναι απαραίτητο να σας δουν από κοντά. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τους ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή από του στόματος, αλλά και για τους ασθενείς με εν τω βάθει εγκεφαλικό ερεθισμό (Deep Brain Stimulation), ή αντλίες συνεχούς έγχυσης ντοπαμινεργικής αγωγής.

Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς με τα φάρμακά τους για το Πάρκινσον και πώς μπορούν να τα προμηθεύονται;

Λαμβάνετε τα φάρμακά σας για το Πάρκινσον κανονικά. Δεν αλλάζετε τίποτα χωρίς να επικοινωνήσετε με την/τον νευρολόγο σας. Τόσο η ξαφνική αύξηση όσο και η ξαφνική διακοπή των φαρμάκων που σχετίζονται με την νόσο Πάρκινσον μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες. Όσοι νιώθετε ότι τα συμπτώματά σας είναι σταθερά, διατηρείτε την αγωγή σας και όσοι αντιμετωπίζετε πρόβλημα, επικοινωνείτε με την/τον νευρολόγο σας. Τέλος, μπορείτε πλέον να παραλαμβάνετε τις συνταγές σας στο κινητό σας τηλέφωνο ή στο email σας, μέσω της άυλης συνταγογράφησης, μετά από σχετική ενεργοποίηση αυτής της δυνατότητας από μέρους σας στην ιστοσελίδα: https://www.e-syntagografisi.gr/p-rv/p

Τι πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον που  μένουν στο σπίτι λόγω των μέτρων της κοινωνικής αποστασιοποίησης;

• Άσκηση μέσα στο σπίτι: Είναι σημαντικό να διατηρείτε μια ρουτίνα που να περιλαμβάνει την άσκηση μέσα στο σπίτι, τουλάχιστον μισή ώρα κάθε μέρα.  Μπορείτε να μιλήσετε με την/τον φυσιοθεραπευτή/ριά σας, για να σας συστήσει κάποιες ασκήσεις για το σπίτι, ή να κάνετε διαδικτυακά συνεδρίες. Όσοι δεν έχετε πρόσβαση σε ειδικούς, μπορείτε να χρησιμοποιείτε παραδείγματα από το διαδίκτυο για ασκήσεις μέσα στο σπίτι για την νόσο Πάρκινσον. Υπάρχουν πολλά βίντεο αλλά ιδανικά επιλέξτε κάποιο από μια αξιόπιστη πηγή όπως  για παράδειγμα, από την ιστοσελίδα της Parkinson’s UK ή του Michael J Fox Foundation. Μπορείτε ακόμα και να χορέψετε (https://danceforparkinsons.org/resources/dance-at-home0)

Οι ασκήσεις πρέπει να γίνονται με ασφάλεια, κατά προτίμηση μην δοκιμάσετε τώρα κάτι που δεν έχετε ξανακάνει στο παρελθόν και θα πρέπει να αποφεύγετε οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μιας πτώσης.

• Διατροφή και σωματικό βάρος: Δεδομένης της ελαττωμένης κινητικότητας λόγω του περιορισμού στο σπίτι, θα πρέπει να προσέξετε την διατροφή σας, ώστε να μην πάρετε βάρος και επιδεινωθεί η κινητικότητά σας. Επίσης, όσοι ασθενείς έχουν προβλήματα κατάποσης, θα πρέπει να λαμβάνουν όλα τα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα εισροφήσεων. Επικοινωνήστε με την/ον λογοθεραπευτή σας και ζητήστε οδηγίες ως προς την διαχείριση των γευμάτων εάν έχετε δυσκολίες με την κατάποση.  Η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει πολλά φρούτα και φυτικές ίνες και για την αντιμετώπιση και πρόληψη της δυσκοιλιότητας που συχνά ταλαιπωρεί τους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον, και επιδεινώνεται λόγω και του περιορισμού στο σπίτι.
• Ύπνος: Η διατήρηση του κιρκάδιου ρυθμού είναι σημαντική για τους ασθενείς με νόσο Πάρκινσον. Οι πολλές ώρες μέσα στο σπίτι δεν θα πρέπει να σημαίνουν και πολλές ώρες πρωινού ή μεσημεριανού ύπνου. Αντισταθείτε στην ημερήσια υπνηλία και βάλτε ένα πρόγραμμα που θα τηρείτε κάθε μέρα. Ξυπνήστε νωρίς, και μετά την λήψη των πρωινών φαρμάκων, μπορείτε να κάνετε την γυμναστική σας, να φτιάξετε κάτι κατασκευαστικό με τα χέρια σας, να ζωγραφίσετε, να φτιάξετε ένα παζλ, ή οτιδήποτε απολαμβάνετε. Αποφύγετε όμως τις πολλές ώρες στην τηλεόραση και τον ύπνο την ημέρα, γιατί μπορεί εκτός όλων των άλλων, να οδηγήσουν σε παραισθήσεις και σύγχυση, ειδικά σε ασθενείς που εμφανίζουν και δυσκολίες με την μνήμη τους.
• Άγχος και κατάθλιψη:  Προσπαθήστε να διατηρήσετε επαφή με το οικογενειακό και κοινωνικό σας περιβάλλον από το τηλέφωνο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και με βιντεοκλήσεις. Θυμηθείτε ότι όλοι είμαστε στην ίδια θέση και ότι αυτή είναι μια προσωρινή κατάσταση. Φυσικά επικοινωνήστε με τον ψυχολόγο, ψυχίατρο ή νευρολόγο σας εάν αισθάνεστε άσχημα. Η άσκηση, η καλή διατροφή, ο καλός ύπνος και οι ασχολίες καθημερινά, θα βοηθήσουν στην βελτίωση της διάθεσής σας.

Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς με Πάρκινσον ή οι φροντιστές τους εάν εμφανίσουν συμπτώματα ύποπτα για COVID-19;

Καταρχάς θα πρέπει να επικοινωνήστε με την/τον Οικογενειακό γιατρό ή Παθολόγο σας και να πάρετε οδηγίες με βάση τις ισχύουσες κατευθύνσεις από τον ΕΟΔΥ. Είτε η σύσταση είναι να μείνετε στο σπίτι λόγω ήπιων συμπτωμάτων, είτε να πάτε στο νοσοκομείο, ακολουθήστε αυτή την συμβουλή. Ενημερώστε  την/τον Νευρολόγο σας, συνεχίστε τα φάρμακα για το Πάρκινσον κανονικά και εάν υπάρχουν συμπτώματα από το Πάρκινσον ή από τα φάρμακα για το Πάρκινσον (για παράδειγμα έντονες διακυμάνσεις) που αλλάζουν και σας απασχολούν, επικοινωνήστε με την/ον Νευρολόγο σας για να σας ρυθμίσει την αγωγή αυτή. Μην λαμβάνετε σκευάσματα χωρίς να τα έχουν συστήσει οι θεράπουσες/οντες γιατροί σας.

Πηγές και αναζήτηση περαιτέρω πληροφοριών:

1. International Parkinson’s disease and Movement Disorder Society (https://www.movementdisorders.org/COVID-19-Pandemic-MDS.htm)
2. The Michael J Fox Foundation for Parkinson’s research (https://www.michaeljfox.org/news/ask-md-coronavirus-and-parkinsons)
3. Parkinson’s Foundation (https://www.parkinson.org/blog/COVID-19-questions)
4. The Cure Parkinson’s Trust, UK (https://www.cureparkinsons.org.uk/news/our-news-covid-19)
5. European Parkinson’s disease Association  (https://www.epda.eu.com/latest/covid-19-coronavirus/)

Απρίλιος 2020