Μαγνητική τομογραφία της καρδιάς

Η μαγνητική τομογραφία (magnetic resonance imaging [MRI]) χρησιμοποιεί ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο, ραδιοκύματα και ένα πρόγραμμα υπολογιστή, για να παράγει εξαιρετικά σαφείς και λεπτομερείς εικόνες εσωτερικών οργάνων και ιστών. Δεν χρησιμοποιεί ακτίνες Χ, ραδιενεργά υλικά και ιωδιούχους παράγοντες αντίθεσης/χρωστικές.

Σε μερικές εξετάσεις MRI μπορεί να χρειαστεί να δοθεί ένα υλικό αντίθεσης με ένεση σε μια φλέβα του χεριού. Το υλικό που χρησιμοποιείται πιο συχνά είναι ένα μέταλλο που λέγεται γαδολίνιο. Η αλλεργία σε αυτό το υλικό είναι πολύ πιο σπάνια απ’ ό,τι στους ιωδιούχους παράγοντες αντίθεσης. Ωστόσο, ακόμα και σε μια τέτοια περίπτωση, πάλι είναι δυνατόν να χορηγηθεί γαδολίνιο για τις ανάγκες της απεικόνισης, αφού πρώτα γίνει κατάλληλη φαρμακευτική προετοιμασία, μια απλή διαδικασία που λέγεται απευαισθητοποίηση.

Αυτή η εξέταση είναι πολύτιμη για τη διάγνωση ενός ευρέος φάσματος παθολογικών καταστάσεων, συμπεριλαμβανόμενων καρδιακών και αγγειακών παθήσεων. Η μαγνητική τομογραφία του καρδιαγγειακού συστήματος είναι μια εξειδικευμένη εξέταση που απαιτεί ειδικό εξοπλισμό και τεχνογνωσία.

Χρησιμοποιείται για την ανίχνευση και παρακολούθηση διάφορων καρδιακών παθήσεων και για τη διευκρίνιση της ανατομίας και της λειτουργίας της καρδιάς σε συγγενείς καρδιοπάθειες. Σε ορισμένες περιπτώσεις δίνει εικόνες της καρδιάς καλύτερες απ’ ό,τι άλλες απεικονιστικές μέθοδοι. Μπορεί να παράσχει στατικές εικόνες, εντυπωσιακά βίντεο της λειτουργίας της καρδιάς και των βαλβίδων, εκτίμηση παραμέτρων λειτουργίας της καρδιάς και των βαλβίδων και πληροφορίες για την υφή και την αιμάτωση του μυοκαρδίου, για το περικάρδιο και για θρόμβους και μάζες της καρδιάς. Έχει αποδειχθεί πολύτιμη εξέταση για τη διαφορική διάγνωση μεταξύ του εμφράγματος του μυοκαρδίου και της μυοκαρδίτιδας, της περικαρδίτιδας και των διηθητικών νοσημάτων της καρδιάς. Παρέχει επίσης πολύ κατατοπιστική τρισδιάστατη απεικόνιση για τη χαρτογράφηση του αριστερού κόλπου και την κατάλυση (ablation) των πνευμονικών φλεβών.

Όσον αφορά διάφορα εμφυτευμένα μεταλλικά υλικά ή ηλεκτρικές συσκευές στην καρδιά, η θωρακική και η καρδιακή MRI μπορεί να γίνει με ασφάλεια χρησιμοποιώντας μαγνητικό πεδίο εντάσεως έως και 3 Tesla σε ασθενείς με:

• stent στις στεφανιαίες αρτηρίες,
• χαλύβδινα ράμματα στέρνου,
• αγγειακά clips από τιτάνιο,
• stent περιφερειακών αγγείων,
• περιφερειακά αγγειακά μοσχεύματα stent (όπως τα χρησιμοποιούμενα στα ανευρύσματα αορτής),
• υλικά και συσκευές από nitinol,
• συσκευές συγκλείσεως ανοικτού αρτηριακού πόρου, μεσοκολπικής επικοινωνίας, μεσοκοιλιακής επικοινωνίας και ανοικτού ωοειδούς τρήματος,
• συσκευές συγκλείσεως ωτίου αριστερού κόλπου,
• δακτύλιοι δακτυλιοπλαστικής βαλβίδων,
• βιολογικές προσθετικές βαλβίδες,
• μηχανικές προσθετικές βαλβίδες κατασκευασμένες μετά το 2000 (δίφυλλες από πυρολυτικό άνθρακα).

Σε κάθε περίπτωση και πριν υποβληθείτε στην MRI, να ενημερώσετε το γιατρό σας ή τον τεχνολόγο της MRI ότι έχετε ένα εμφύτευμα και να τους δείξετε την κάρτα εμφύτευσης. Για βαλβίδες κατασκευασμένες πριν το 2000 ή για βηματοδότες και εμφυτεύσιμους καρδιομετατροπείς-απινιδωτές, όπως επίσης και επί κάθε αμφιβολίας, θα πρέπει να αναζητείται τη συμβατότητά τους στην επισήμανση που παρέχεται με κάθε προϊόν στο φύλλο οδηγιών της κατασκευάστριας εταιρίας ή να επικοινωνήσετε με το γιατρό που σας έκανε την εμφύτευση.

Οι ασθενείς με εμφυτευμένες ηλεκτρικές καρδιακές συσκευές συμβουλεύονται εδώ και πολλά χρόνια να αποφεύγουν τη MRI λόγω του κινδύνου για ανεπιθύμητες συνέπειες. Ορισμένες νεότερες καρδιακές συσκευές, που αποδεδειγμένα δεν παρουσιάζουν τέτοιο κίνδυνο, έχουν χαρακτηριστεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ ως “MRI conditional”, δηλαδή ως συσκευές συμβατές με τη διενέργεια MRI κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο, εκατομμύρια ασθενείς σε όλον τον κόσμο έχουν συσκευές που δεν είναι συμβατές για MRI υπό όρους. Και προβλέπεται ότι οι μισοί τουλάχιστον από αυτούς θα χρειαστεί να κάνουν μια μαγνητική τομογραφία κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Σε αυτούς τους ασθενείς με εμφυτευμένους βηματοδότες ή καρδιομετατροπείς-απινιδωτές μη συμβατούς για MRI υπό όρους, έχει δειχθεί ότι η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας με 1,5 tesla σε περιοχές του σώματος εκτός του θώρακος είναι ασφαλής, εφόσον τηρείται ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο ασφαλείας πριν και μετά τη διαδικασία απεικόνισης (N Engl J Med 2017;376: 755-64).